Algemene projectomschrijving
Voor een particuliere opdrachtgever ontwierpen Tim Piët en Jos Blom samen KHM26, een vakantiewoning aan het Pikmeer te Grou. De uitgestrekte weilanden aan de ene kant van de woning en het Pikmeer aan de andere kant zorgen voor een weids uitzicht rondom. In het compacte ontwerp wordt dit weidse uitzicht optimaal benut. Net als de omgeving verandert de kap met de seizoenen. Een betonnen kern waarin alle dienende functies zijn ondergebracht steekt aan de landzijde iets uit en markeert zo de entree van de woning.
De unieke ligging aan de rand van het meer bracht met zich mee dat de kavel moeilijk bereikbaar was voor bouwwerkzaamheden. Daarom is ervoor gekozen de woning elders volledig te prefabriceren. Door deze manier van bouwen kon niet alleen een hoogwaardige bouwkwaliteit worden gewaarborgd, maar het had ook gunstige effecten op de bouwtijd, de bouwkosten en overlast op de natuurrijke locatie. De 240 ton wegende woning werd door Mammoet verscheept naar haar uiteindelijke plek.
Constructief
Als fundament van de woning is een grote waterdichte betonnen bak (opgelegd op 4 palen; voorzien van roestvast stalen schoen) vervaardigd, zoals bekend uit de arkenbouw. Deze dient meteen als kelderverdieping van de woning.
Hierop is een betonnen kern geplaatst die voor de stabiliteit zorgt en de kap lijkt te dragen. Zo komt het constructieve schema overeen met de functionele en conceptuele opzet.
In werkelijkheid is de kap van weervast staal zelfdragend en wordt deze gekoppeld aan de betonnen verdiepingvloer. De verdiepingvloer wordt naast de kern gedragen door vier ranke stalen kolommen (120x120 mm) die vrij en onopvallend gepositioneerd zijn achter de glazen pui in de noord- en westgevel. Hierdoor blijven de hoeken vrij van kolommen en wordt het mogelijk de pui op de zuidwesthoek volledig te openen.
De stalen kap
Vanuit esthetisch oogpunt is er voor een strakke detaillering gekozen waarbij de kap niet bestaat uit losse gevelplaten maar juist als een volledig dichtgelast element is opgebouwd.
Het unieke aan de opbouw van de weervast stalen kap is dat deze functioneert als één groot sandwich paneel. Bouwfysisch kan de kap vergeleken worden met een boot, maar dan op z'n kop. Alle aansluitingen aan de buitenzijde zijn opgelost met slechts een lasnaad.
De stalen kap heeft niet alleen een scheidende maar ook een constructieve functie. Alle vlakken zijn los van elkaar samengesteld en aan elkaar gelast. Aan de binnenzijde van de vlakken zijn ribben gelast die de kap haar constructieve eigenschappen meegeven.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
Het meest kenmerkend voor KHM26 is de weervast stalen kap. Vanuit architectonisch oogpunt is gestreefd naar een hoogwaardige detaillering waarin de unieke eigenschappen van het staal volledig tot hun recht komen.
Dit wordt gedaan door uit te gaan van een waterdichte, bouwfysische schil in plaats van de bekende geventileerde stalen gevelplaten. De kap is als lappendeken aan elkaar gelast. Gevelopeningen en dakgoot zijn meegenomen in de vorm van de kap. Alle aansluitingen zijn opgelost met slechts een lasnaad, krimpnaden zijn vermeden. Dit vergt een zeer nauwkeurige werkwijze en een tactische positionering van de constructieve ribben.
Deze manier van bouwen werd mogelijk door maximaal te prefabriceren en het geheel in een gecontroleerde omgeving te monteren.
Daarnaast is de kap van te voren door het bouwteam volledig uitgewerkt in een gemeenschappelijk 3D-model.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
Het unieke aan de opbouw van de weervast stalen kap is dat deze functioneert als één groot sandwich paneel. Dak en gevel lopen op deze wijze 'naadloos' in elkaar over, zonder visueel of technisch onderscheid. De kap kan qua bouwfysica vergeleken worden met een boot, maar dan op z'n kop.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
De dragende ribben in de kap volgen het patroon van de lasnaden aan de buitenzijde om eventuele krimpnaden in de vlakken te voorkomen.
In de ribben zijn tegelijkertijd voorzieningen opgenomen ter bevestiging van het binnenpakket. Daarnaast zijn de gevelopeningen (compleet met waterslag, lekdorpels en aansluitstrips) en de dakgoot meegenomen in de vorm van de kap. Doordat de dakgoot de vorm van de kap naar beneden volgt is er geen hemelwaterafvoer meer nodig. Door de mogelijkheden van het werken met staal optimaal te benutten ontstaan er ultrastrakke detailleringen, die kenmerkend zijn voor dit project.
Bijzondere aspecten uitvoering
Bijzonder aspecten bouwkundig concept/ontwerp: Er is gekozen om te bouwen met uitsluitend onderhoudsarme materialen. Daar het om een vakantiewoning gaat heeft dit naast de duurzame kwaliteiten ook praktische voordelen.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
De unieke ligging aan de rand van het meer bracht met zich mee dat de kavel moeilijk bereikbaar was voor bouwwerkzaamheden. Daarom is ervoor gekozen de woning elders volledig te prefabriceren. Door deze manier van bouwen kon niet alleen een hoogwaardige bouwkwaliteit worden gewaarborgd, maar het had ook gunstige effecten op bouwtijd, kosten en overlast.
Het ontwerp is van te voren in bouwteam verband uitgedacht met behulp van een gedeeld 3d-model.
Voor de bouw zijn bijna alle onderdelen geprefabriceerd. Daarna is de woning in een gecontroleerde omgeving gemonteerd en verder afgebouwd.
De 240 ton wegende woning werd op spectaculaire wijze door Mammoet verscheept naar haar uiteindelijke plek.
Duurzaamheid
De kap is weervast en is dus onderhoudsvrij. Ook de overige bouwdelen zijn van hoogwaardige materialen en behoeven weinig onderhoud.
Materiaalgebruik (efficiëntie)
Door alles van te voren in een 3D-model uit te tekenen en te prefabriceren kon materiaalverlies tot een minimum worden beperkt. De kapvorm voorziet in een goot en perfecte pasvormen voor de aluminium kozijnen, zodat traditionele aansluitmaterialen overbodig waren.
In de detaillering is zoveel mogelijk eenheid gecreëerd.
Energiegebruik en verbruik tijdens bouw en gebruik
Mate van overlast (bouwwerkzaamheden) voor mens en dier
Door alles van te voren in een 3D-model uit te tekenen en te prefabriceren kon materiaalverlies tot een minimum worden beperkt. De kapvorm voorziet in een goot en perfecte pasvormen voor de aluminium kozijnen, zodat traditionele aansluitmaterialen overbodig waren.
In de detaillering is zoveel mogelijk eenheid gecreëerd.
Innovaties op product-, concept- en bouwniveau
Het unieke aan de opbouw van de weervast stalen kap is dat deze functioneert als één groot sandwich paneel. Dak en gevel lopen op deze wijze 'naadloos' in elkaar over, zonder visueel of technisch onderscheid. Gevelopeningen, aansluitingen, dakgoot en hemelwaterafvoer zijn allemaal geïntegreerd in de kapvorm, hier hoefden dus geen aparte materialen voor worden aangebracht. De kap kan qua bouwfysica vergeleken worden met een boot, maar dan op z'n kop.
