De nieuwbouw van het grootste en belangrijkste hoofdrioolgemaal binnen de gemeente Ridderkerk is vormgegeven als abstract object dat als een gekantelde kubus in het water is gezet.
| Locatie | Poesiatstraat, Benedenrijweg 65, Ridderkerk |
|---|---|
| Opdracht | Gemeente Ridderkerk, Ridderkerk |
| Architectuur | Verstoep, Schoonhoven |
| Constructief Ontwerp | Brak en Eijlers, Gouda |
| Uitvoering | G. van der Ven Aannemingsbedrijf, Brakel |
| Staalconstructie | Brak en Eijlers, Gouda |
Het gemaal P01 is één van de belangrijkste rioolgemalen van Ridderkerk. Het oude gemaal P01 was na jarenlange dienst aan vervanging toe. Het nieuwe gemaal, vormgegeven als een gekantelde weervast stalen kubus, biedt in de kelder ruimte voor drie nieuwe droog opgestelde vuilwaterpompen en een vuilwaterkelder. Op de begane grond is alle besturingstechniek opgesteld en tevens is er ruimte voor een kleine werkplaats en reserveonderdelen voor dit gemaal en de andere gemalen in Ridderkerk.
De kelder heeft een afmeting van 11x11 m en is aangelegd op een diepte van 6,1 m onder het maaiveld. De weervast stalen kubus heeft een afmeting van 12,6x 2,6x5,5 m en is 2 graden gekanteld.
De constructie van het gekantelde volume bestaat uit een dubbele staalconstructie. Een rechte kubus waartegen de thermische en waterdichte schil is aangebracht en een tweede op consoles aangebracht gekantelde kubus waartegen de weervast stalen gevelbekleding is aangebracht.
Om toegang te krijgen tot het gemaal is een stalen brug ontworpen bestaande uit twee hoofdliggers waarover U-vormige jukken zijn aanbracht. Deze zijn vervolgens afgewerkt met ronde buisleuningen en een brugdek van roostervloeren.
Uitdaging was het creëren van een gebouw met een bijzondere uitstraling, terwijl het gebouw een functie heeft die louter een vierkante, gesloten ruimte vereist. Vanwege de mooie zichtlocatie, langs de Rotterdamseweg, moest het een bijzonder, herkenbaar en duurzaam gebouw worden. Het programma met rioolpompen en een vuilwaterkelder vraagt echter om alleen een functionele ruimte.
Om tot een bijzonder concept te komen is het volume gekanteld en als een kunstwerk op een sokkel in het water gezet. Door de kanteling richting de Rotterdamseweg en de Benedenrijweg opent het gebouw zich aan de zichtzijden. Hierdoor is het mogelijk van buitenaf in de pompkelder van het gemaal te kijken, wat ’s avonds wordt versterkt door de gekleurde ledverlichting in de kelder. Door de positionering richting de omliggende wegen en door het gebouw in het water te zetten, vormt het gebouw een interessant object en worden voorbijgangers betrokken bij het functioneren van het gemaal. Tegelijkertijd schept deze plaatsing in het water een praktische afstand tegen vervuilingen.
Als gevelbekleding zijn duurzame cassettes van weervast staal toegepast, dat zichzelf beschermd door een vaste patina. Er is gezocht naar een materialisering en kleurstelling die zowel past bij de strakke en robuuste vorm van het gemaal als bij zijn natuurlijke omgeving. De meerwaarde van weervast staal voor dit project is dat het continu van kleur verandert, afhankelijk van het weer en de vochtigheid. Die verandering doet mee met wat er in een park gebeurt, de gevel verandert net als zijn omgeving mee met de jaargetijden, waarmee het een boeiend geheel is geworden.
Om een constant en rustig gevelbeeld te krijgen zijn alle panelen zonder zichtbare bevestigingen opgehangen met beddenhaken. De hoeken zijn in verstek uitgevoerd en de dakrand is uitgevoerd als een doorgaand paneel.
De staalconstructie is tweeledig. De onderdelen van de binnenconstructie zijn horizontaal en verticaal geplaatst. De onderdelen van de buitenconstructie zijn onder een hoek van 2 graden geplaatst. Door deze verdraaiing hebben alle onderdelen verschillende afmetingen van een mm tot enkele cm en zijn ze uniek in de constructie. Tijdens het plaatsen van de constructie is gebruik gemaakt van een draaiboek waarin alle onderdelen een unieke code hebben, zodat alle onderdelen juist gemonteerd worden.
De raampartij in de strook tussen de kelder en de bovenbouw bezit een waterkerende functie. Volgens opgave van het Hoogheemraadschap is er een kans dat eens in de 100 jaar het waterpeil dusdanig hoog stijgt dat de ramen een waterkering moeten bieden van 35 cm (hoogte).
