Algemene projectomschrijving
De aanleiding van de renovatie van het hoofdkantoor van aluminiumfabrikant Aluned is de verwoestende brand in 2021. Uitgangspunt voor het ontwerp is het hergebruik van de aanwezige fundering- en staalconstructie.
Aluned heeft drie industriële loodsen op locatie staan, elk met eigen functie; productie, distributie en kantoor. Deze volumes staan om een grasveld met vijver gepositioneerd. Deze aanwezige kwaliteit van de stedenbouwkundige opstelling is uniek in de omgeving. Er zijn nauwelijks groengebieden aanwezig op deze bedrijventerreinen. Over het algemeen is de potentie van groene buitenruimte bij bedrijventerreinen groot. In de geschiedenis hebben architectonische fabrieksomgevingen groen vaak geïntegreerd in het ontwerp om de gezonde werkomgeving te realiseren, zoals bijvoorbeeld bij de Van Nelle fabriek.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
Bestaande staalconstuctie bestaat uit staande kokers van 200x80x10mm op 12 stramienen over de lange zijde en 3 stramienen (A-B-C) over de korte zijde van het rechthoekige bouwvolume. De meest (1 t/m12) voorkomende stramienmaat is 3250x7250mm. Aan de kopse zijden van het volume zijn de stramienen groter en daarmee afwijkend: 4200x7250mm (1-2, 9-11). Ten behoeve van aantakking op de productieloods is een kort stramien van 810mm aanwezig (11-12). De het stramien (B) dat door het hart van het gebouw loopt is voorzien van een kolom op oneven nummers van het stramien, de afstand van de kolommen in het hart van het volume is dus groter (8900mm, 7290mm, 6500mm). De liggers bestaan uit IPE220 profielen. Er zijn windverbanden aanwezig van stripstaal. Een UNP140 is aan de gevelzijde in de voormalig dichte geveldelen aangebracht (stramien A en C).
Na de heftige brand vindt er inspectie plaats van de constructeur TWP. Hieruit blijkt dat de gehele draagconstructie behouden kan worden. De opzet van deze constructie leent zich uitstekend voor een vrije indeling van de plattegrond – plan libre. De architect heeft de gelegenheid genomen dit uitgangspunt sterk door te voeren in voor een functionele indeling.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
In het ontwerp is de integratie van landschapsarchitectuur en architectuur ingezet om het grensgebied tussen binnen en buiten vorm te geven. Door middel van organische vormen in de wanden en vloeren en door de plantvakken van binnen naar buiten door te laten lopen ontstaat er een ruimtelijke en rustgevende werkomgeving. Op deze manier kan men het ruimtegevoel laten bepalen door de bouwkundige elementen als de glazen gevel of door de landschappelijke elementen zoals de plantvakken waardoor de grens tussen binnen en buiten vervaagt en de ruimtelijkheid toeneemt.
De integratie van de bestaande staalconstructie in het ruimtelijk ontwerp heeft geleid tot grote open ruimtes waarbij de kolommen in het midden van het gebouw niet of nauwelijks waarneembaar zijn. Weggewerkt in de organische wanden is er een maximale ruimtelijke beleving te ervaren ondanks het behoud van bestaande stramienen en constructiedelen. Hinten van de bestaande staalconstructie komen aan het licht voor de oplettende kijker. Zo is de beperkende factor van bestaande maatvoering omgezet als kracht van het ontwerp.
De flexibiliteit van de bestaande constructie wordt op deze manier optimaal benut ten behoeve van een bijzondere werkomgeving. Het laat zien dat deze specifieke hoofddraagconstuctie inzetbaar is voor de wisselende opvattingen van een gezonde kantooromgeving door de tijd heen.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
De bestaande constructie is uitgebreid met een stalen luifelconstructie. Deze is middels kunststof koudebrugondebrekers bevestigd aan de bestaande staalconstructie. De bestaande capaciteit is volledig benut bij het bepalen van de lengte van de uitkraging. De luifel zorgt voor passieve zonwering waarmee de de koellast sterk wordt gereduceerd. Daarnaast is de luifel de drempelzone waar de gebruiker de beleving tussen het interieur en exterieur gelijkmatig beleeft; het versterkt de relatie met de binnentuin.
Bijzondere aspecten uitvoering
De volledige doorlooptijd van dit project is 1 jaar en 7 maanden vanaf eerste schets tot in gebruik name. Dit komt door de bouwmethode en de samenwerkingsvorm. De samenwerkingsvorm is een bouwteam geweest met lokale partijen waarin in kort tijdsbestek een intensief ontwerpproces heeft plaatsgevonden. Zo is onder andere integraal afgewogen hoe de restcapaciteit van de staalconstructie benut kan worden ten behoeve van een dak overstek.
De efficiënte bouwmethode heeft ook bijgedragen aan de korte doorlooptijd. Het hergebruiken van de bestaande hoofddraagconstructie en fundering heeft de kans geboden eerder wind-waterdicht te kunnen zijn. Daarnaast is met prefab HSB panelen en glazen puien de gevel gemaakt. Het buitenspouwblad is aangebracht door de opdrachtgever Aluned zelf, zij hebben vanuit hun expertise hiermee de kans gepakt om het hoofdkantoor als visitekaartje van eigen bedrijvigheid te tonen. De toepassing van aluminium als gevelmateriaal toont daarnaast ook het concept van lichtgewicht voortbouwen op de bestaande constructie.
Hergebruik in dit project voorkomt veel uitstoot van de meest CO2 belastende onderdelen van een nieuw gebouw; dat zijn namelijk de fundering en daarna de hoofddraagconstructie.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
Zie bovenstaande tekst.
Duurzaamheid
Ruim 3/4e van de CO2 belastte bouwmaterialen van een gebouw bevindt zich in de fundering en de draagconstructie. Vanwege het hergebruik van deze elementen is op zeer duurzame wijze gebouwd. De invulling van de constructie met prefab HSB panelen voorzien van cellulose draagt bij aan een schone en duurzame manier van bouwen door het gebruik van hergroeibare materialen.
Het optimaal benutten van deze bouwmethodiek is verzorgt door slimme ontwerpkeuzes in integraal team. Zo is opwekking van stroom met zonnepanelen en passieve zonwering in gezet om de maximale potentie van gebruik met minimale energieverbruik te realiseren.
Materiaalgebruik (efficiëntie)
Het materiaalgebruik voor fundering en draagconstructie is minimaal geweest. Louter de nieuwe luifel heeft aanvullende bouwwerkzaamheden gevraagd, maar met deze ontwerpkeuze is de beleving en het energiegebruik gereduceerd. Het plan toont de optimale benutting van lichtgewicht draagconstructie en is met een combinatie van biobased gevel, aluminium buitenspouwblad, houten plafondlatten en organische metalstud/gipswanden invulling uiterste efficiënt en pragmatisch gebleken om een zeer gewaardeerde kantoor-omgeving te creëren met de eindgebruiker zelf.
Mate van overlast (bouwwerkzaamheden) voor mens en dier
Door prefab bouwmethode met een aluminium gevel die in het werk is geproduceerd met elektrische gereedschappen is er geen overlast op mens en dier gecreëerd.
Innovaties op product-, concept- en bouwniveau
Op gebouwniveau is een innovatieve kantoortuin gecreëerd welke breed toepasbaar is op bestaande en nieuwe bouwconstructies met een kolom-liggerstructuur
