Algemene projectomschrijving
Als onderdeel van het grote bouwproject "Kulturquartier Bocholt Aa und Industriestraße" – kortweg KuBAaI – dat begon in 2016, wordt het voormalige industriegebied van de stad Bocholt omgebouwd tot een nieuwe wijk die zowel woon- als werkruimte gaat bieden als ook culturele en educatieve faciliteiten. De rivier de Aa is een sleutelelement in de herstructurering en ecologische recultivering van het terrein van 25 hectare. Het water kreeg iets meer ruimte, de oevers zijn verwijd en opnieuw beplant. Voor het succes van de gebiedstransformatie was een goede verbinding over de rivier de Aa noodzakelijk.
De verbindingsbruggen laten de overgang van de historische industriële oorsprong naar het nieuwe culturele stadsdeel goed zien. Het ontwerp van de bruggen herenigt het heden met het verleden. Drie van de vier bruggen zijn nieuw ontworpen en de bestaande en voormalige spoorbrug wordt omgebouwd tot voetgangersbrug. De grootste van de vier bruggen is de ‘Podiumbrücke’ met een overspanning van 47 m en een breedte van 14 m. Het is niet alleen een voetgangersbrug die de twee zijden van de rivier met elkaar verbindt, maar ook een locatie voor evenementen.
Voor het verwezenlijken van de toekomstige oversteek van de rivier kreeg Arup (Amsterdam) de opdracht om een constructief concept ontwerp te maken in samenwerking met SeARCH Architects. Deze omvatten de Podiumbrücke, Quartiersbrücke, Eisenbahnbrücke, Webereibrücke en een onderdoorgang onder de Ringweg. In nauwe samenwerking met B + B Landscape Architects werden er tevens een ecologische zone en een getrapt zitgedeelte aangelegd.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal / Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
De ‘Podiumbrücke’ is inmiddels gerealiseerd. De feestelijke opening was in december 2018 en dient als versneller van de gebiedsontwikkeling. De brug ligt vlakbij het Textielmuseum en bestaat uit twee dragende randliggers met een verlopende hoogte van 1,6 m tot 2,6 m in het midden, die ook functioneert als leuning. Hiertussen liggen dwarsliggers waarop een kunststof dek rust.
De hoofdliggers zijn gemaakt van weervaststaal, in de volksmond ook CorTenstaal® genoemd. Ook al zijn de initiële materiaalkosten voor weervaststaal iets hoger dan normaal bouwstaal. Het gebruik van dit materiaal levert bruggen economische voordelen op over de levensduur van de brug. Met weervaststaal wordt het onderhoud geminimaliseerd omdat er geen hinder is of extra kosten zijn voor conserveren. Bovendien kan het staal zonder conservering aan het einde van de levensduur makkelijker worden gerecycled. Met als resultaat minder afval en de kringloopeconomie wordt bevorderd.
Het dek bestaat uit glasvezelversterkte kunststof planken. Het voordeel van het gebruiken van dit composietmateriaal, is de onderhoudsvriendelijkheid en de vermindering van het gewicht in vergelijking met een stalen of betonnen dek. Om deze reden is het toegepast bij de Podiumbrug, zodat het gewicht en de kosten van de staalconstructie kon worden beperkt.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen / Bijzondere aspecten uitvoering
Vanwege het gebruik van weervaststaal zijn de constructiedetails zo ontworpen dat de constructie niet permanent nat is en het regenwater kan wegvloeien zodat de afsluitende corrosielaag zich goed ontwikkeld. Bovendien is in de detaillering gedacht aan de onderdelen die in de eerste jaren bevlekt kunnen worden met roestig water. In het ontwerp is rekening gehouden met de materiaalafname van 1 mm op buitenzijdes van de platen door het corrosieproces. Bij de landhoofden is gedacht aan mogelijke graffiti dat de beheerder tijdens de levensduur zal moeten verwijderen. Voor de verbindingen is gebruik gemaakt van weervast stalen bouten omdat bij gebruik van verzinkte bouten bi-corrosie tussen de onderdelen ontstaat. Om de constructie egaal te laten verkleuren is na fabricage de gehele constructie gestraald. Hiermee wordt de walshuid verwijderd en zal de constructie verder gelijkmatig verkleuren.
Voetgangers zorgen voor een dynamische belasting en dit kan ervoor zorgen dat bruggen in een oncomfortabele trilling komen. Daarom is de voetbrug niet alleen ontworpen voor statische belastingen, maar ook voor deze bewegende dynamische belastingen. Vanwege kleine onzekerheden in dynamische modellering is het gedrag na oplevering van de brug gemeten, welke goed overeenkwam met de dynamische analyse. Op basis van deze meetresultaten zijn de uiteindelijke dempers afgestemd en toegepast tussen de dwarsdragers in het midden van de overspanning.
Het ontwerp van de brug is gebaseerd op de Eurocode 3: DIN EN 1993-2: stalen bruggen. Het ontwerp en de beoordeling is geanalyseerd met een volledig platen model in Sofistik. Een eindig elementenprogramma dat gespecialiseerd is in het ontwerp van driedimensionale constructies. De brug is in 3D gemodelleerd dat zorgde voor optimale plaatdiktes en kosten bespaarde. Door de uiteindelijke slankheid van de platen was instabiliteit grotendeels maatgevend boven de sterkte van de onderdelen. De stabiliteitscontroles worden uitgevoerd als onderdeel van de FEM-analyse. De plaatdiktes zijn geoptimaliseerd op basis van het voorkomen van instabiliteiten zoals plooi van de platen, knik van de verticale stijlen, knik van de bovenregel en kip van de gebogen randligger.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
De Podiumbrug is gerealiseerd als versneller van een nieuwe gebiedsontwikkeling te Bocholt. Als noodzakelijke verbinding tussen de gebieden gescheiden door de rivier de Aa, maar ook als extra evenementenruimte in het gebied.
