Algemene projectomschrijving
In mei 2014 realiseerde Het Nieuwe Instituut op eigen terrein, pal tegenover Huis Sonneveld, een tijdelijke woning als een 'Yourtopia', een even persoonlijke als utopische visie op het wonen in de vroege 21ste eeuw. Maatschappelijke thema’s zoals de invloed van globalisering, het verlangen naar privacy en de bijna perverse scheefgroei in welvaart hebben de opgave van de hedendaagse architect ingrijpend veranderd. Bij het ontwerp van het paviljoen is terug gegrepen op een basisvraag; wat is minimaal nodig om een maximale kwaliteit van leven te bereiken?
De innovatieve, stalen constructie van het koepelvormige paviljoen verwijst doelbewust naar traditionele nomadische woonvormen zoals de iglo en de yurt. De ruimte heeft een doorsnede van bijna 14 m en is aan de buitenzijde begroeid met gras. Een smalle tunnel leidt de bezoeker naar de entree. Eenmaal binnen wordt de bezoeker verwelkomt met even onbekende als uitheemse planten en bomen, die het beeld van een exotische oase moeten oproepen. Via een daklicht treedt het daglicht ongehinderd binnen. De binnenruimte vormt een verstilde plek waar de buitenwereld nauwelijks in doordringt en die de bezoeker uitnodigt tot contemplatie.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
De koepel is samengesteld uit 24 geprefabriceerde elementen van 1,8 m breed op basis van stalen ribben, druk- en trekringen, schoren en een dunne staalplaat. De dunne staalplaat zorgt, naast dat het de buitenbekleding van de koepel vormt en het zandpakket draagt, voor kipstabiliteit van de strippen die de hoofddraagconstructie vormen.
De constructie is uitgevoerd met een koepelvormige staalconstructie bestaande uit ribben (10x150 mm: h.o.h. 600 mm) en horizontale ringen (10x150; h.o.h. ± 1.000 mm). Op de bouwplaats zijn de segmenten met bouten verbonden. De staalplaat van 2 mm dik is rekenkundig niet meegenomen in de stijfheid van de koepelconstructie. De plaat zorgt voor de afdracht van de verticale en horizontale belastingen naar de ribben en regels, en als kniksteun voor de ribben. Het paviljoen heeft aan de onderzijde een diameter van bijna 14 m. Deze verloopt taps en heeft aan de bovenzijde een diameter van 5 m (opening). Aan de bovenzijde is het paviljoen afgesloten door een kegelvormige constructie van zeildoek.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
Het paviljoen heeft een openstaande kroon voor daglichttoetreding die is afgespannen met folie, via een houten staander van 5,4 m, als een paraplu. Het gebouw is omringd met een betreedbare, aarden wal met gras. Het gebouw is ‘gefundeerd’ op stelconplaten van 2,4 m breed.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
De sterkte en stijfheid van de constructie worden geheel ontleend aan de schaalwerking die 1-op-1 volgt uit de bouwkundige vorm (iglo). De schaal is opgebouwd uit segmenten die, nadat zij onderling met boutverbindingen gekoppeld zijn tot een zuivere schaalconstructie, bestaan uit slanke verticale ribben en horizontale ringen onderling verbonden met een dunne staalplaat. Door de drukring kon zonder problemen een grote opening gemaakt worden. Het is een lichte constructie (geen heipalen nodig) waarbij constructie (ruwbouw) tevens afbouw is. Yourtopia is volledig geprefabriceerd in de werkplaats van Vic Obdam waardoor een zeer snelle montage op de bouwplaats, twee dagen, mogelijk was.
Bijzondere aspecten uitvoering
Fraaie kolomloze ruimte waarbij de afbouw beperkt is gebleven tot het (in de werkplaats) schilderen/spuiten van de staalplaat in kleur.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
