Een raster van stalen strips en koppelbuizen geeft het gemaal een industrieel uiterlijk, werkt akoestisch dempend en weert graffiti-artiesten.
| Locatie | Cronjéstraat, Gouda |
|---|---|
| Opdracht | Hoogheemraadschap van Rijnland, Leiden |
| Architectuur | Aletta van Aalst & Partners, Amsterdam |
| Constructief Ontwerp | Royal Haskoning, Goes |
| Uitvoering | Gebr. Schouls, Leiden |
| Staalconstructie | Haasnoot Bruggen, Rijnsburg |
Een trechter vormt de basis voor het ontwerp en visualiseert de dynamiek van de functie van het poldergemaal: de instroom vanaf open water wordt naar een persleiding getrechterd. Het gemaal is onderdeel van een serie standaardontwerpen voor de nieuwe generatie Rijnlandse installaties met als uitgangspunt de rol van de installaties in het landschap en de herkenbaarheid daarvan voor de gebruikers van het gebied. De gemalen moeten zoveel mogelijk objecten zijn met associaties naar machines en niet naar gebouwen. Alle onderdelen zijn geïntegreerd in het totaalbeeld: dus bevat de hoofdvorm zowel hek als behuizing. De meeste installaties (pompen en schakelkasten) bevinden zich in de kelder om de behuizing zo klein mogelijk te kunnen houden.
Dit gemaal zorgt voor de lozing van hemelwater op het oppervlaktewater bij een gescheiden rioleringsstelsel. Via het gemaal wordt het water op de Hollandsche IJssel aan de andere zijde van de dijk geloost. De vorm richt zich sterk op het aangrenzende water (een 'wiel'), terwijl de lage zijde naar de straat is gericht.
Het raster boven de stalen schil heeft ook een functie om graffiti tegen te gaan. In het interieur is een geperforeerde stalen beplating toegepast als geluidsabsorberende bekleding. De ventilatie is achter de stalen kopplaat opgenomen.
De staalconstructie is gelaagd opgebouwd en de verschijningsvorm varieert met de zichthoek. De buitenlaag is een raster van stalen strips die de trechtervorm exact volgen. Hetzelfde geldt voor de koppelbuizen tussen de strips. De kopgevels van de behuizing zijn onderdeel van het raster. Onder dit raster bevindt zich de stalen schil van de behuizing. Afhankelijk van de zichthoek is deze behuizing meer of minder aanwezig in het totaalbeeld.
De belettering op de kopgevels verwijst naar de wijze waarop bij machines de naam van de producent is verwerkt. Ook is de belettering onderdeel van de herkenbaarheid met (op termijn) de mogelijkheid meer informatie via internet te kunnen vinden over rol en vorm van dit specifieke gemaal.
Er zijn twee contrasterende kleuren toegepast die een rol spelen bij het variërende beeld: het raster in een middengrijze behuizing en letters in een helderblauwe kleur. Het geheel is gemonteerd op een in donkergrijs beton uitgevoerde plint op de kelder.
Het ontwerp is gedetailleerd vastgelegd, waarbij rekening is gehouden met uitvoeringsaspecten zoals het samenstellen in segmenten, transport en proefpassen van de bovenbouw op de betonnen onderconstructie. Tijdens de productie was daardoor uitsluitend op detailniveau afstemming nodig tussen ontwerpers en aannemer. De gehele staalconstructie is in de werkplaats samengesteld. Vervolgens zijn de afzonderlijke segmenten geconserveerd. Door de grote afmetingen van de segmenten was verzinken in een zinkbad niet mogelijk en is gekozen voor een vierlaags natlaksysteem. Vervolgens is het geheel naar de bouwplaats getransporteerd en gemonteerd op de onderbouw.
De stalen schil is gewalst uit staalplaat en zelfdragend. Een deel van de strips van het raster is als verstijvingsribben op de schil gelast. Ook het hekwerk met koppelstaven is zelfdragend.
Schil en hekwerk staan beide op de forse betonnen kelder die zich deels in het water en grotendeels onder het maaiveld bevindt.
