Skip to main content
mouse

Gebouw AR - IPKW

Arnhem

Industriepark Kleefse Waard (IPKW) is een prijswinnend bedrijventerrein van circa 90 hectare groot. Het is het voormalige terrein van de AKU (Algemene Kunstzijde Unie) en later AkzoNobel. In 2003 is het gekocht door ontwikkelaar en belegger Schipper Bosch en zijn de historische gebouwen in er ere hersteld. Vandaag zijn er veelal duurzame energie-gerelateerde bedrijven gehuisvest. Samen met de overheid, het onderwijs en het bedrijfsleven wordt er gewerkt aan de cleantech campus van de toekomst. Het terrein is gelegen aan de zuidoost kant van Arnhem.

Projectgegevens

Locatie Westervoortsedijk 73, Arnhem
Opdracht Schipper Bosch Ontwikkeling, Amersfoort
Architectuur Space Encounters, Amsterdam
Constructief Ontwerp Ingenieursburo Gravitas, Hoevelaken
Uitvoering Qonect Bouwadvies, Hoevelaken
Staalconstructie Van den Brink Staalbouw, Barneveld

Gebouw AR

Binnen deze context heeft Space Encounters begin 2017 de opdracht gekregen om voor ‘third party logistic dienstverlener’ Hoevers een nieuw distributiemagazijn te ontwerpen. Anticiperend op mogelijk ander gebruik in de toekomst was de opgave tevens om het ‘werkpaleis van de toekomst’ te bouwen. Een gebouw waar ruimte, licht en lucht in overvloed aanwezig zijn. Flexibel en duurzaam. Het gebouw is bijna 8.000 m2groot en modulair van opzet. Zoals alle gebouwen op IPKW heeft ook dit gebouw een tweeletterige naam: Gebouw AR. 

Architectuur

De bestaande, kwalitatieve gebouwen op het IPKW-terrein kenmerken zich door een grote mate van eenvoud en helderheid. Ze zijn veelal repetitief, gelijkvormige, geschakelde gebouwen. Ingetogen en monumentaal. De details worden gevormd door functionele toevoegingen: hoge verticale raampartijen; luifels; overstekende dakranden en industriële lichtarmaturen. Ook de materialisatie van de gevels is no-nonsense. Roodbruine baksteen voor de oudste gebouwen en een aantal gebouwen uit de jaren zestig en zeventig hebben een gevel die is opgebouwd uit betonnen elementen.

Space Encounters heeft met gebouw AR in deze chronologie het volgende hoofdstuk vormgegeven. De karakteristieken van de aanwezige gebouwen zijn vertaald naar een hedendaags gebouw dat zijn zeggingskracht ook in de toekomst zal behouden. Dezelfde puurheid en tijdgeest in materiaal en detail verbindt gebouw AR met zijn context. Fysiek en metafysisch.

Het gebouw bestaat uit 15 geschakelde en gespiegelde modules van ca. 8 meter breed en ca. 70 meter lang. Als geheel toont de langsgevel zevenenhalve gekoppelde licht hellende zadeldaken. Binnen de herhaling van de schuine daken draaien de oost- en westgevels subtiel naar binnen en naar buiten waardoor een harmonica-effect ontstaat.

Het dak kantelt over de naar binnen draaiende gevels en tekent een opvallend spel van licht en schaduw op de glanzende aluminium bekleding van de gevels. Waar de oost- en westgevels weinig openingen hebben, openen de noord- en zuidgevel zich geheel naar de straat met hoge, rijzige ramen. Hier zijn de kantoorruimten gesitueerd, verdeeld over twee verdiepingen. Aan de oostzijde bevinden zich de verdiepte laaddokken.

Constructie

De constructie is opgebouwd uit stalen kolommen, liggers en vakwerkspanten. Met deze lichte constructie zijn efficiëntgrote overspanningen te maken; licht en lucht krijgen de ruimte. Tevens vormen de vakwerkspanten en stabiliteitskruizen no-nonsense ornamenten aan de binnenzijde. Het feit dat alle staalverbindingen zijn gebout, maakt de constructie duurzaam herbruikbaar. Het gebouw heeft rondom een betonnen plint van 1 meter hoog. In hetzelfde vlak zijn op deze plint staande aluminium, geïsoleerde sandwichpanelen geplaatst. Bij de goten tot 8 meter hoog, in de nok tot 10 meter hoog. Exact in gelijke breedte als de panelen zijn smalle, hoge ramen geplaatst waar deze nodig zijn. Met wisselend gebruik in de toekomst zijn er eenvoudig ramen bij te plaatsen.

Boven de draaiende oost- en westgevel zweeft het schijnbaar losliggende dak. De daklijn en gevellijn volgen hun eigen dynamiek waardoor deze elementen losjes lijken samengebracht. Door de gelijke materialisatie - ook het dak is van aluminium sandwich panelen - ontstaat er tegelijkertijd een onlosmakelijk geheel. Het glas van de gevels aan de zuid- en noordzijde is gevat in aluminium kozijnen, die op hetzelfde ritme staan als de aluminium panelen. De glazen gevels liggen terug van de dakrand. Door het overstek ontstaat geborgenheid en worden de glazen gevels minder kwetsbaar. Het overstek doet tevens dienst als zonwering. Door de oost-west oriëntatie en de lichte hellingshoek van de daken is de opbrengst van de 3620 zonnepanelen gemaximeerd. 

Het resultaat is een flexibel, duurzaam en utilitair gebouw zonder dat de poëzie van architectuur verloren is gegaan. Door de compositie; het spel van licht en schaduw, leegte en massa en zorgvuldige aandacht voor structuur en detail werd een generiek opslaggebouw een zelfbewust architectonisch object.