De nieuwe fietsbrug in Wetteren kruist de Schelde haaks en landt aan op het nieuwe stadsplein van Wetteren aan de Schelde. De oprit naar de brug is lang, maakt een ruime bocht en biedt zo zicht op het landelijk gebied, de rivier en Wetteren. De bijna 50 meter hoge stalen pyloon, die het hart van het ontwerp vormt, leunt licht achterover in de bocht van de rivier en houdt het brugdek met vier robuuste tuien overeind.
Fietsbrug Wetteren
Wetteren
Projectinformatie
Algemene projectomschrijving
Om ten behoeve van de binnenvaart de verbinding Antwerpen-Parijs, oftewel de Schelde-Seine route, te vernieuwen, worden er in België en Frankrijk bruggen vervangen en verhoogd, vaargeulen verdiept, oevers verlegd en kades vernieuwd. Ook waar de Schelde door de gemeente Wetteren stroomt is dat het geval. De oude passerelle, die de twee delen van de gemeente verbond, diende vervangen te worden door een nieuwe die voldoet aan de eisen van grotere doorvaarhoogte en die voornamelijk het fietscomfort vergroot.
De nieuwe fietsbrug Wetteren verbindt twee totaal verschillende oevers. De noordoever wordt gekenmerkt door lintbebouwing en een mix van buitenwijken, fabrieksterreinen en groene akkers. Langs de zuidoever is het centrum van het stadje Wetteren gelegen, waar een nieuw stadscentrum is ontwikkeld. Dit project, ‘Wetteren aan de Schelde’, kenmerkt zich door een opgetild stadsplein met daarop een viertal woontorens. Vanaf het plein heb je mooi uitzicht over de Schelde; het vormt als het ware een stadsbalkon. Dankzij het ontwerp van de tuibrug en de ongemoeid gelaten ruimte boven de rivier vormen de twee verschillende oevers toch een harmonieus beeld.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
De pyloon van de brug is een gesloten koker die versmalt naar boven toe. Intern zijn verstijvingsplaten aangebracht om instabiliteitseffecten op te vangen. Het wegdek is eveneens een gesloten koker in L-vorm. Intern in het dek zijn op geregelde afstand diafragma’s aanwezig. Het dek en pyloon zijn monoliet met elkaar verbonden. Ter hoogte van de rechteroever ligt de brug scharnierend op een stalen pendelportiek. Het aanspannen van de tuien gebeurde bovenaan ter hoogte van de pyloon. De passieve verankering van de tuien bevindt zich aan het dek.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
De achterover hellende stalen pyloon van de fietsbrug, bijna even hoog als de kerktoren van de Sint-Gertrudiskerk in Wetteren, houdt vier tuikabels vast die het stalen dek van de brug dragen. Vanaf de pyloon is er een luie trap met fietsgoten die zorgt voor een directe verbinding vanuit de noordelijke richting op linkeroever naar het nieuwe stadscentrum van Wetteren. De helling in zuidelijke richting is aangelegd op een aanbrug die ondersteund wordt door schijven in een regelmatig stramien. Hiermee is het uitzicht vanaf de lintbebouwing op het water en Wetteren aan de Schelde behouden. De fietsers die langs de rivier omhoog zijn gereden, bereiken na een scherpe bocht, zeven meter boven de Schelde het hooggelegen plein gelegen tussen nieuwe gebouwen met kantoren en woningen en het nieuwe stadhuis.
De brug is een volume dat licht en rank is. De pyloon is een tegenpool van de kerktoren van de Sint-Gertrudiskerk en nadrukkelijk anders. Sterk genoeg om voetgangers en fietsers over de rivier te tillen, maar vooral dienstbaar om de open ruimte te beleven. Een afgeslankt dek, de lichte kleuren van de lange comfortabele trappen en de aanbrug met zijn op minimale breedte ontworpen kolommen en de spectaculaire bocht ondersteunen die ervaring. Nieuw en oud, licht en donker, staal en steen, stedelijk en landelijk, land en water, de fietsbrug Wetteren smeedt de tegenstellingen op een sierlijke manier aaneen.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
Door de monoliete verbinding van het dek met de pyloon zijn beide op elkaar ingeklemd. Hierdoor is het staalverbruik in het dek gereduceerd en kon dit slank worden gehouden. Door middel van een optimaal gebruik en inplanting van de diafragma’s en verstijvingsplaten in het dek kon de nodige stijfheid en sterkte gevonden worden.
Bijzondere aspecten uitvoering
Door de unieke vorm zijn het voornamelijk de gebruikstoestanden die de plaatdikten en de afmetingen van de structuur bepalen. Zo vereiste de slankheid van de brug en dan vooral het brugdek de nodige aandacht bij de analyse van het dynamische gedrag en de vervormingen. Met het samenspel van de tuispanningen, de pyloon en de nodige plaatdiktes van het dek kon voldoende buigstijfheid gecreëerd worden en kon ruim voldoende gebruikscomfort aan de gehele staalstructuur worden gegeven.
In dwarsrichting wordt de nodige torsiestijfheid gevonden door de diafragma’s en de gesloten kokervorm van het dek met de niet alledaagse L-vorm. Het tuivlak zit immers excentrisch.
Op het gebied van sterkte waren het enkele specifieke montagefasen die een verhoging vereisten van sommige plaatdikten. Voor andere platen is hierdoor ook gekozen voor een hogere staalkwaliteit.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
De constructie van de brug verdeelt de krachten zo, dat er aan de stadskant alles zo licht mogelijk is: de brug tipt de stadsoever aan. Vorm en materiaalgebruik voegen zich naar de functie van het ontwerp en de beleving van de mensen die er gebruik van maken. De fietsbrug Wetteren, een tuibrug met een witte, stalen pyloon van bijna 50 meter hoog, overspant de Schelde in één gebaar en landt aan op het stadsplein van Wetteren als een loopplank op de kade. Constructief is de impact daarmee minimaal, want de volledige overspanning wordt opgevangen door de stalen tuiconstructie van de brug die afgespannen is naar de achterover hellende pyloon.
