Algemene projectomschrijving
Parametrisch ontworpen, superslank en mooi aangelicht, dat is fietsbrug Tegenbosch over de A2 nabij Eindhoven Airport. De 160 m lange stalen brug vormt een belangrijke aanvulling op het fietsroutenetwerk. Dankzij de keuze voor een netwerkboog is de brug constructief zeer efficiënt en bijzonder transparant. Een anti-vandalismescherm is volledig in het ontwerp geïntegreerd, evenals computergestuurde RGBW ledverlichting.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
De constructie bestaat uit twee horizontale stalen kokerliggers, met daartussen stalen dwarsspanten en een betonnen rijdek, en een gevorkte boog, ook opgebouwd uit kokers. Tussen boog en liggers bevinden zich 32 kruislings geplaatste massief stalen hangers. De gehele constructie ligt op twee in het werk gestorte betonnen steunpunten en heeft een hoofdoverspanning van 130 m.
In vergelijking met een traditionele vakwerkboog heeft een netwerkboog meer hangers en meer verbindingen. De kruislingse plaatsing van de hangers voorkomt het uitknikken van de boogconstructie. Momenten in boog en langsliggers zijn relatief klein, waardoor deze een stuk slanker kunnen zijn dan bij een vakwerkboog. Zo is voor de gehele constructie aanzienlijk minder staal nodig dan voor een reguliere stalen boogbrug.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
De gemeente Eindhoven wilde de verkeerssituatie op de Anthony Fokkerweg ter hoogte van de A2 verbeteren. In eerste instantie dacht Eindhoven aan een verbreding van het bestaande viaduct. Na de ervaringen met fietsrotonde de Hovenring schakelde de gemeente ipv Delft in om een verbreed viaduct met apart fietspad en een fietsbrug over de toerit te ontwerpen. Er volgde een studie voor de fietsbrug over de toerit, al gaf de ontwerper al vroeg in het project aan dat een aparte fietsbrug net iets verderop wellicht een betere optie zou zijn.
Het beschikbaar komen van extra budget was aanleiding om toch de mogelijkheden van een aparte fietsbrug te onderzoeken. Dit leidde tot de bouw van fietsbrug Tegenbosch, de 160 m lange fietsbrug op zo’n 140 meter ten zuiden van het bestaande viaduct, die alle rijbanen in één soepele beweging overbrugt, met een doorrijhoogte van minimaal zeven meter.
De brug sluit aan op de doorgaande fietsroute langs de Anthony Fokkerweg, maar ook op recreatieve fietsroutes in de regio. Fietsers kunnen nu zonder stoplichten de A2 oversteken. Om de veiligheid van alle fietsers, ongeacht hun snelheid, te garanderen, zijn de toeleidende fietspaden ruim opgezet en de bochtstralen op de kruisingen en splitsingen rond de brug afgestemd op relatief hoge snelheden. De brug heeft een dek van vijf meter breed: vier fietsers en een voetganger naast elkaar. Aan de uiteinden waaiert het dek uit tot een breedte van circa zeven meter, als uitnodigend gebaar richting gebruiker.
Lichtontwerp
Geheel passend bij Eindhovens imago als dé lichtstad, maakt geïntegreerde verlichting ook deel uit van het brugontwerp. In de maatwerk ontworpen handregel van het hekwerk zit ledverlichting, die zowel brugdek als bruggebruikers verlicht.
Er is gekozen voor dynamische verlichting die met de fietser meebeweegt. Aan de uiteinden van het hekwerk zitten sensoren die de snelheid van de fietsers detecteren, op basis daarvan beweegt een gekleurde lichtvlek mee in de lichtlijn in de handregel. Deze beweegt over de standaard witte handregelverlichting heen. Toepassing van een lichtgrijze slijtlaag zorgt ervoor dat het dynamisch effect goed tot zijn recht komt.
Daarnaast lichten spots op de bovenzijde van de staanders van het anti-vandalisme scherm de binnenzijde van de boog aan. De bekabeling voor deze verlichting bevindt zich in de handregel.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
Voor de veiligheid van automobilisten is de brug voorzien van een speciaal ontworpen netkooi, een anti-vandalisme maatregel. De stalen staanders van dit gaasscherm staan op de brugrand, voor gebruikers achter de reguliere leuning. Om de staanders visueel op te laten gaan in het geheel, volgen de staanders de schuine lijnen van de hangers. Doordat het scherm integraal deel uitmaakt van het ontwerp, is het niet storend
Bijzondere aspecten uitvoering
De boogbrug is geproduceerd in de werkplaatsen van CSM Steelstructures en vervolgens in onderdelen naar een tijdelijke bouwlocatie langs de A2 gereden, vlakbij de uiteindelijke locatie. Daar kon de brug zonder verkeershinder of overlast in elkaar gezet worden. Na het samenstellen van de constructie en het aanbrengen van wapening, volgde het storten van het betondek. Daarna zijn de hekwerken en verlichting gemonteerd en is de brug voorzien van tijdelijke hulpconstructies.
In de nacht van 29 op 30 augustus 2020 is de brug in een tijdsbestek van zes uur op zelfrijdende platformwagens naar haar eindbestemming gereden, daar langzaam omhoog gevijzeld en zijwaarts op de twee hoofdsteunpunten geplaatst. De operatie trok veel bekijks.
