De capaciteit van de bestaande Dr. J.M. den Uylbrug is vergroot door een aparte fiets- en voetgangersbrug ernaast te plaatsen.
| Locatie | Den Uylweg, Zaandam |
|---|---|
| Opdracht | Gemeente Zaanstad, Zaandam |
| Architectuur | StudioSK, Utrecht |
| Constructief Ontwerp | Movares Nederland, Utrecht |
| Uitvoering | combinatie Ballast Nedam/BSB Staalbouw, Zaandam |
| Staalconstructie | BSB Staalbouw, Bergum |
Voor een goede ontsluiting van de A8 naar het centrum van de stad en het bedrijventerrein aan de zuidzijde ontwikkelde de gemeente Zaanstad het plan 'Zuidelijke Randweg'. Deze randweg loopt vanaf de A8 bij de Coentunnel via de N203 richting de N246. De huidige Dr. J.M. den Uylbrug (Den Uylbrug) maakt deel uit van dit tracé.
De gemeente Zaanstad verwacht door de aanleg van de Zuidelijke Randweg een toename van de verkeersstromen op de Den Uylbrug. Om de verwachte verkeersstromen te kunnen verwerken moet de capaciteit van deze brug worden vergroot. Eén van de mogelijkheden is het bestaande wegprofiel te herprofileren, zodat er ruimte komt voor 2x2 rijstroken. Daartoe moet het bestaande fiets-/voetpad op de brug worden verwijderd en is het noodzakelijk om naast de bestaande brug, separaat een fiets-/voetgangersbrug aan te brengen.
De Den Uylweg ligt in het verlengde van de Thorbeckeweg en is één van de stadsentrees van Zaanstad. De brug markeert de kruising van de weg met de Zaan: de rivier waaraan Zaanstad zich de afgelopen eeuwen heeft ontwikkeld. Een stadsentree is van belang voor de eerste indruk en de rivier maakt nadrukkelijk onderdeel uit van het stadsgezicht van Zaanstad; het is een gezichtsbepalende plek.
Het gebied waarin de brug ligt (tussen de N203 en de Wibautstraat) wordt nu nog gedomineerd door bedrijven(terreinen). De Havenstraat en de Zuiddijk vormen hier deels een uitzondering op: hier staan historische panden nabij en aan de Zaan. Het gebied is in transformatie en bedrijven(terreinen) worden ingeruild voor nieuwe woningbouwlocaties. Met name de oostoever van de Zaan krijgt meer en meer een woonfunctie. De kavel ten noordoosten van de brug (het Conrad-terrein) krijgt een woonbestemming. Het plan voor het Conrad-terrein maakt van de locatie van de brug en de oversteek over de Zaan een nog markantere plek met direct naast de brug een hoge woontoren.
Respect hebben voor de bestaande brug kan op verschillende manieren worden bereikt.
De nieuwe brug kan zich respectvol voegen naar de oude brug door zich op een gelijk manier te 'kleden' als tweelingzusters. De nieuwe brug wordt dan identiek vormgegeven als de bestaande brug en er wordt uitgaan van eenzelfde ‘zware’ bouw. Een tweede manier is een vormgeving geïnspireerd op de oude brug, maar met de karakteristieken van de nieuwe functie: het naar de overzijde voeren van een fiets- en voetpad. De constructie van de nieuwe brug kan minder zwaar, maar in details wordt aansluiting gezocht bij de bestaande brug.
Beide manieren brengen een ongemakkelijk gevoel naar boven. De brug voor langzaam verkeer maakt door een aangepaste vormgeving het markante gebaar van de bestaande brug zwakker. Om de bestaande Den Uylbrug te respecteren is de positie van de fiets-voetgangersbrug zorgvuldig gekozen.
De aanbruggen van de fiets- en voetgangersbrug zijn uitgevoerd in staal. Het dek staat asymmetrisch via een enkele kolom op de pijlers. Deze ondersteuningen staan in lijn met de pijlers van de bestaande brug. Door de gekozen vorm en ondersteuning worden de aanbruggen tussen landhoofden en oplegpijler ter plaatse van de beweegbare brug uitgevoerd als één geheel.
De onderbouw wordt volledig constructief doorverbonden met de bestaande onderbouw van de Den Uylbrug om in geval van calamiteit een aanvaarbelasting te kunnen opnemen.
De staalconstructie van het val, met een overspanning van 20 m, is qua vorm gelijk aan de staalconstructie van de aanbruggen. Vanwege de asymetrische vorm van de brug is gekozen voor een gedeeltelijk gebalanceerde klapbrug. Bij de hoofddraaipunten van de brug is de doorsnede een koker voor het bevestigingen van de hydraulische cilinders en de vastzetinrichting in open stand. Deze koker is aan beide zijden verlengd, zodat hieraan een samengestelde ligger met ballast kan worden bevestigd evenwijdig met de aanbruggen.
De gehele overbrugging wordt in twee fasen volledig omgebouwd.
