Algemene projectomschrijving
De voormalige meelfabriek aan de Oosterkerkstraat in Leiden wordt herontwikkeld. Oude fabriekspanden worden omgebouwd tot woningen, hotel, sport & wellness, cafés, restaurants, galerie, winkels en kantoorruimtes voor creatieve bedrijven. Naast de vele Rijksmonumenten op het complex die behouden en omgevormd worden, vindt er ook sloop plaats en nieuwbouw.
In de eerste fase zijn het oude Riffellokaal en Molengebouw omgebouwd tot lofts, met commerciële ruimte op de begane grond. De panden, uit respectievelijk 1937 en 1947, hebben een stalen draagconstructie met momentvaste portalen, dikke houten vloeren, en een bakstenen strokengevel. Om het als woongebouw geschikt te maken zijn nieuwe trappenhuizen en liften ingebouwd en de vloeren met gewapend beton verzwaard. De gevels zijn geïsoleerd zonder het uiterlijk aan te tasten. Ook is er een 2-laagse opbouw opgezet. De constructie heeft voldoende verticale draagcapaciteit, maar er zijn wel extra stabiliseerde elementen nodig om de horizontale vervormingen onder windbelasting te beheersen.
Prachtige ruimtes zijn gecreëerd, waarin de karakteristieke oude, stalen constructies zichtbaar blijven. De ruime en lichte lofts – vanaf 100 m²- hebben hoge plafonds, sommige wel van 5 meter. Bovenop deze twee rijksmonumenten is een hypermodern penthouse met daktuin toegevoegd waarbij de staalconstructie aan de buitenzijde een belangrijk architectonisch ornament is. Om oude fabrieksgebouwen geschikt te maken voor woonruimte dienen goed doordachte ingrepen te worden gedaan naar de eisen van de moderne tijd, maar met behoud van het monumentale, industriële karakter. Zo blijft de mooie staalconstructie in zicht en heeft deze speciale brandwerende en isolerende behandeling ondergaan.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
De volledige bestaande staalconstructies zijn gehandhaafd en gerestaureerd. Daarnaast zijn nieuwe stabiliteitsverbanden van staal aangebracht om de 2-laagse opbouw mogelijk te maken. Voor de nieuwe liftschachten zijn staalconstructies toegevoegd. Voor de nieuwe opbouw is ook een staalconstructie gemaakt, met een bijzondere en ranke detaillering.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
Het Molengebouw en Riffellokaal vormt samen met het nieuwe strakke volume van het penthouse een spectaculaire combinatie van oud en nieuw staalbouw, waarbij de stalen constructie zowel in de oudbouw (binnen) als in de nieuwbouw (buiten) in het zicht is gehouden en als kenmerkende architectonische elementen karakter geven aan het gebouw.
Het lange gebouw had grote kolomvrije ruimten. Deze ruimten zijn slim in twee delen geknipt door twee trappenhuizen toe te voegen. Hierdoor konden er per verdieping 2 lofts in het Riffellokaal en 3 lofts in het Molengebouw gevormd worden, die allen veel uitzicht en daglicht hebben door de monumentale gevels. De bestaande monumentale gevels met zeer slanke kozijnen zijn gerestaureerd en voorzien van isolatieglas. De overige delen van de gevels zijn goed geïsoleerd aan de binnenzijde, waardoor een hoog comfort ontstaat met behoud van de schitterende originele gevelkozijnen, die in ere zijn hersteld.
De vloeren zijn voorzien van een nieuwe betonnen druklaag op de bestaande houten vloeren. Hierdoor kon het mooie houten plafond overal in het zicht blijven en de woningen toch voldoen aan akoestische en bouwfysische eisen zoals de benodigde brandwerendheid.
De moderne tweelaagse opbouw op de bestaande panden is volledig uitgevoerd in staal. Het bijzondere hiervan is dat de stalen draagconstructie aan de buitenzijde van het gebouw is geplaatst en hiermee een verwijzing geeft naar de stoere en heldere architectuur van het meelfabriek terrein. De kolomvrij ruimtes binnen en de volledig glazen puien creëren mede door de 4 meter hoge verdiepingsvloeren en enkele dubbelhoge atria een uniek penthouse met 360 graden uitzicht over de stad Leiden en omstreken.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
Bijzonder is hoe de detaillering van de oude staalconstructie en de stalen kozijnen zijn toegepast in de architectuur van de nieuwe lofts. Oude staalconstructies zijn uitgebreid geïnspecteerd en zorgvuldig gerestaureerd. Zowel de hoofdconstructie als de stalen kozijnen zijn gestraald en daarna behandeld met nieuwe coatings. De draagconstructie is brandwerend geverfd.
Daar waar versterkingen nodig waren is de opbouw van de bestaande staalconstructie in acht genomen. In de originele situatie waren diverse walsprofielen met stalen opgeklonken platen versterkt. In de nieuwe situatie zijn de klinknagels weggeslepen, de staalplaten vervangen door dikkere staalplaten en vervolgens weer gekoppeld. Het resultaat is een nauwelijks zichtbare versterking.
De kolommen van het penthouse zijn buiten geplaatst en zijn met geïsoleerde momentvaste verbindingen aan de stalen binnenliggers gekoppeld. De ranke kolommen en koppelingen zijn uitgebreid doorgerekend om de grote verdiepingshoogte en achterliggende vides mogelijk te maken.
Bijzondere aspecten uitvoering
Tijdens de uitvoering zijn alle gevels geïnspecteerd, inclusief alle gevelstaalvoorzieningen die erin gemetseld zijn. Bijzonder is de grote hardheid van de stenen en daardoor de goede kwaliteit van de bijna 100 jaar oude gevelstaalvoorzieningen. Echter zijn er aan de zuidwest-gevels ook gevelelementen aangetroffen die zwaar gecorrodeerd waren en deze zijn vakkundig gerepareerd en geconserveerd.
De uitvoering van dit project is zeer ambachtelijk geweest. Door de oude staalconstructies met eer te behandelen is het prachtige staalskelet bewaard gebleven. Iets wat nu een absolute meerwaarde voor het eindresultaat is, doordat de staalconstructies in de lofts mooi in het zicht zijn gebleven.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
Combinatie van oude en nieuwe stalen constructie in harmonie, waarbij er veel aandacht en moeite is besteed om beide constructies in het zicht te houden.
Mooie lofts met grote vrije hoogte.
Op de begane grond is plaats voor entreeruimten, technische ruimten en commerciële ruimten.
Verfijnd gedetailleerde stalen draagstructuur als zichtbaar architectonisch element geplaatst aan de buitenzijde van het penthouse, bovenop de bestaande gebouwen.
