Algemene projectomschrijving
Met het nieuwe station is de stationsomgeving in Rotterdam flink aangepakt. Helaas was er voor het busstation, dat zich aan de zijkant van het station, tussen het spoor en het Groothandelsgebouw, bevindt, te weinig budget om op soortgelijke wijze uit te pakken. Op initiatief van Rients Dijkstra van Maxwan is het budget voor standaard abri’s echter beschikbaar gesteld om toch enkele markante overkappingen te plaatsen. Dit zijn de drie canopies geworden. Twee met een bolle (type pillow) en één holle (type hammock) vorm.
De overkappingen zijn sober maar bijzonder rank en slank uitgevoerd, en beschermen door hun afmeting tegen de ergste regen.
Door een directe samenwerking tussen ontwerper, constructeur, staalproducent en opdrachtgever is het mogelijk geworden om een 'duur' ontwerp binnen alle randvoorwaarden betaalbaar te krijgen. Hierbij werden ontwerpmodellen voor drie CAD-systemen compatibel gemaakt om ze stap voor stap slimmer, beter maakbaar en meer betaalbaar te kunnen maken.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
Alleen in staal was de combinatie van betaalbaar, esthetisch verfijnd, constructief sterk en goed te beheren te realiseren. Staal is niet alleen het materiaal geweest waarmee de overkappingen zijn gerealiseerd, het materiaal staal dicteerde de vorm en was daarmee het uitgangspunt.
In zijn eerste oorsprong bestonden de vormen uit alleen vier ranke plaatstalen poten en daartussen een gespannen 'zeil' van 5x10 m van staal. Voor dit ontwerp is nauw samengewerkt met de opdrachtgever en bouw- en woningtoezicht. Vooral het uitgangspunt dat de standaard doorbuigingseisen voor deze constructies niet hoefden te worden gesteld is belangrijk geweest bij de realisatie van deze slanke structuren.
Om de staalplaat van de daken voldoende dun en daarmee betaalbaar te houden, is er in het ontwerptraject voor gekozen om zorgvuldig geplaatste verstijvingsstrips toe te passen.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
Bouwkundig en constructief ontwerp komen in de gekozen vormen samen. De wens was om krachtige, maar wel speelse vormen te realiseren. Maxwan heeft binnen het kleine budget drie opmerkelijke tafelvormige luifels ontworpen. Elke tafel bestaat uit een flinterdun dak van 5 x 10 m geplaatst op ranke kolommen. De stalen tafels zijn ‘kromgetrokken’ en behandeld met een zijdeglanzende huidkleurige coating. De tafels roepen beelden op van lakens in de wind en gebolde zeilen. Het wachten op de bus wordt een onverwachte ervaring. Het kleurgebruik is niet alledaags, maar voegt wel kleur toe in een overwegend grijze omgeving, en voegt zachtheid toe aan de structuur.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
Ook de detaillering staat in dienst van de eenvoud. De plaatstalen kolommen zijn met opzet iets dikker gemaakt, zodat de verbinding bovenin met verzonken bouten kon worden gemaakt en volledig vlak is. De verbinding van de voet aan het funderingsblok is niet zichtbaar onder de bestrating. Door voldoende conservering en omdat niet verwacht wordt dat de canopies een levensduur van meer dan 25 jaar hoeven te krijgen is deze detaillering acceptabel.
Bijzondere aspecten uitvoering
Voor de vervaardiging van de opbollende en doorbuigende dakvlakken is gebruik gemaakt van de nog maar weinig toegepaste techniek van het koud vervormen van staal - ooit een dominante productiemethode bij het maken van schepen.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
De vorm van de canopies is met zorg gekozen en bepaald. Omdat toevoegingen aan de pure structuur vanuit vormgeving en kosten niet wenselijk waren, is de dakvorm zo gemaakt dat water op een vaste plek van het dak afstroomt. Dit betekent dat de reiziger niet overal gevrijwaard is van nattigheid, maar een nat pak door zijn keuze van de plek onder de overkapping wel kan vermijden.
In ieder geval mag op het dak van de Canopies geen water stagneren dat op termijn van bovenaf voor een slecht beeld zorgt (aanslag). Al bij eerste concepties werd duidelijk dat een hemelwaterafvoer volgens het bouwbesluit met regenpijpen aangesloten op het riool, uitgesloten kon worden. De opdrachtgever wenste wel zoveel mogelijk een gecontroleerde waterafvoer. Middels computersimulaties kon worden aangetoond dat met een slanke staalveter langs de dakranden de waterafvoer van het type pillow voldoende wordt gewaarborgd ter plaatse van de kolommen. De veter heeft nauwelijks invloed op het dunne streefbeeld gehad. Bij de vorm van het type hangmat zal al het hemelwater met een vrije val op straat terecht komen. Dit valt direct op een straatrooster.
