Skip to main content
Wiet van Meel mouse

uitkijktoren De Utrecht

Esbeek

De samenwerking van staal en hout zorgde een stijve constructie. De spiraalvormige stalen trap doet denken aan een appelschil.

Projectgegevens

Locatie Dunsedijk, Esbeek
Opdracht Land van de Hilver, Hilvarenbeek
Architectuur Luijten Smeulders architecten, Tilburg
Constructief Ontwerp Adviesbureau Tielemans Bouwconstructies, Eindhoven en Sigma Enginering, Hilvarenbeek
Uitvoering Gebr. van Gisbergen en Aannemersbedrijf J.A. van Gisbergen, Hooge Mierde (fundering) en Houthandel van Dal, Esbeek (houtconstructie)
Staalconstructie Konstruktiebedrijf Reijrink, Esbeek

Algemene projectomschrijving

De uitkijktoren – gebouwd in het kader van de duurzame herinrichting van het grootste landgoed van Noord-Brabant ‘De Utrecht’ – biedt bezoekers een uitgestrekt vergezicht over een niet toegankelijk natuurgebied en alle omliggende kerkdorpen. Er is gekozen voor een open constructie met een, door afwisseling van luie trappen en bordessen, voor nagenoeg iedereen te belopen route naar een uitzichtplateau op ongeveer 20 m hoogte. Het ontwerp van de toren is gebaseerd op een hyperbolische parabolide, de hyppar. De trap spiraalt als een appelschil van boven naar beneden. De hoogte van de toren (ongeveer 25 m) is bepaald door de maximale hoogte van de bomen op het landgoed. Met de verbreding naar de bovenzijde wordt gerefereerd aan de vorm van een boom en wordt tijdens het beklimmen van de toren spanning opgebouwd. Bovenin is enige beweging merkbaar door buiging in de constructie, wat de ‘boom’ -eleving versterkt.

Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal

De basisvorm van de toren is een afgeknotte hyperbool; de buitenomtrek van de toren is dus cirkelvormig. De constructie van de toren is opgebouwd uit acht schuinstaande stalen buiskolommen, die samenwerken met acht houten 'bomen', die tegengesteld schuin staan. Hierdoor kruisen de stalen kolommen de bomen naar boven toe driemaal, waardoor er vele driehoeken ontstaan die voor de stijfheid van de toren zorgen. Deze ‘gevelbuis’ verzorgt de verticale belastingafdracht en de afdracht van de windbelasting. Binnen dit geheel is een trap met bordessen geplaatst, die naar boven toe steeds verder uitwaaiert. De trap en de bordessen zijn opgebouwd uit trapbomen van strip, waarop houten treden zijn bevestigd. Het hekwerk bestaat uit een onder- en bovenregel van stripmateriaal, waartussen spijlen. De bordessen zijn opgelegd op horizontale dragers die aan de buiskolommen zijn gelast. Deze dragers maken de staalconstructie complex, doordat elke drager een andere hellinghoek en hoekverdraaiing heeft ten opzichte van de stalen hoofdkolommen. De maatvoering van de stalen kolommen is in de werkplaats bepaald met een 3D-meetsysteem.

Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp

Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen

Bijzondere aspecten uitvoering

Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk