Skip to main content
jannes linders mouse

Tribune Theater Speelhuis

Helmond

De tribune is geplaatst op de bestaande poeren van de kerk die tijdelijk als theater zou dienen. De staalconstructie faciliteert demontage, maar inmiddels is het Godshuis definitief omgedoopt.

Projectgegevens

Locatie Kromme Steenweg 29, Helmond
Opdracht Gemeente Helmond, Helmond
Architectuur architectenbureau cepezed, Delft
Constructief Ontwerp SmitWesterman, Gouda
Uitvoering Hurks Bouw Zuid, Eindhoven
Staalconstructie Smederij Verbruggen, Mierlo

Algemene projectomschrijving

De kerk Onze Lieve Vrouwe Tenhemelopneming dient als tijdelijke vervanging van het in 2011 afgebrande kubustheater 't Speelhuis van Piet Blom. Er zijn drie belangrijke randvoorwaarden. Omdat de kerk een monumentale status heeft, van het bisdom ’s-Hertogenbosch blijft en de voorziening tijdelijk is, mogen ingrepen het gebouw zo min mogelijk aantasten en moeten zij alle reversibel zijn. Daarnaast moet het theater in uiterst korte tijd operationeel zijn. Vanwege de ligging aan een woongebied en de verkeersstromen die de nieuwe functie genereert, mag de hoofdentree verder niet als zodanig worden gebruikt; de toegang verloopt hoofdzakelijk via de achterzijde. Oorspronkelijk is de gemeente van zins functies als de foyer en kleedkamers onder te brengen in een nabije school. De architecten van cepezed stellen voor de ondersteunende programmaonderdelen juist grotendeels te situeren in de compacte en contrasterende aanbouwen direct naast de kerk, opdat het geheel autonoom kan functioneren. Een bouwdeel met de expeditie, artiestenkleedkamers en artiestenfoyer beslaat een tweelaags volume aan de zuidoostzijde nabij de apsis. Het expeditiedeel is dubbelhoog en het volume is met de kerk gekoppeld via een doorgang in de sacristie. De aanbouw met de entree, kassa, garderobe en toiletten ligt aan de noordzijde tegen een zijbeuk, heeft een volledig transparante voorgevel, is voorzien van daklichten en is met de kerk gekoppeld via een doorgang bij een voormalige biechtstoel. Ter plaatse van de overige biechtstoelen zijn eveneens onopvallende doorgangen gerealiseerd als nooduitgang. De kerkruimte zelf bevat de theaterzaal en de foyer. De beleving van de kerk met zijn rijke ornamentiek is zo veel mogelijk onderdeel van de ambiance. De tribune is gefundeerd op de bestaande poeren en voor de stabiliteit met u-profielen locaal gefixeerd aan het metselwerk van de oorspronkelijke bouw. Op twee posities was de draagkracht van de ondergrond niet voldoende en is een paalfundering gemaakt. Voor een intieme atmosfeer reikt het balkon van de staalstructuur zonder constructieve voorzieningen in het voorvlak tot dicht op het podium. Het trappenstelsel hangt aan de uitkragende loopbrug van het balkon. De verlichting is net als een deel van de akoestische demping geïntegreerd in de balustrades, die tevens een constructieve werking hebben. De foyer bevindt zich onder de tribune, met de uitgiftebalie in een afsluitbare nis die geluidtechnisch een afgesloten gebied vormt.

Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal

Staal is gebruikt voor alle niet-gebouweigen elementen in en aan het kerktheater; het tribunemeubel vanzelfsprekend, maar ook de lichtbrug alsmede de podium- en trekkenwandconstructie is van staal. Daarnaast zijn de kleinschalige aanbouwvolumes met daarin enerzijds de entre, garderobe, kaartverkoop en toiletten en anderzijds de expedities, kleedkamers en artiestenfoyer opgetrokken met een staalconstructie.
Het kerktheater is inmiddels permanent bestemd voor theater, ook daarop is de constructie berekend.

Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp

Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen

Bijzondere aspecten uitvoering

Omdat er veel vaart achter het project zat en het geheel in krap zes maanden tijd ontworpen en gerealiseerd moest worden, zijn ontwerp en uitvoering min of meer gelijk op gegaan. De uitwerking en detaillering van de staalconstructies is ten dele tot stand gekomen door een samenwerking tussen ontwerper en staalbouwer. Met zwaar materieel de kerk in was daarnaast niet mogelijk, dus moest het werk voor de paalfundering met de hand en kleine machines gebeuren.

Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk

Duurzaamheid

Materiaalgebruik (efficiëntie)

Niet alleen is een minimum aan ingrepen in de kerk gedaan, de ingrepen die wel zijn gedaan zijn daarnaast tot stand gekomen met een minimum aan materia(a)l(en), waarbij verschillende bouwelementen ook meerdere functies vervullen.

Energiegebruik en verbruik tijdens bouw en gebruik

Voor klimatisering van het theater wordt gebruik gemaakt van het zogenaamde BaOpt-systeem, waarbij lucht onder lichte overdruk centraal wordt ingeblazen en afgezogen. Dit scheelt niet alleen veel apparatuur en leidingwerk, maar ook in energieverbruik. Het BaOpt-systeem heeft een uitgebreid netwerk van luchtkanalen overbodig gemaakt.

Mate van overlast (bouwwerkzaamheden) voor mens en dier

Het project is geheel tot stand gekomen middels geprefabriceerde elementen die op de bouwplaats, binnen, alleen nog maar zijn geassembleerd. Omdat de bouw bovendien in hoog tempo verliep is overlast niet alleen in omvang, maar ook in tijd beperkt.

Innovaties op product-, concept- en bouwniveau