Algemene projectomschrijving
De hal deed eerst dienst als grondstoffenloods voor een farmaceutische fabriek en daarna tijdelijk als huisvesting voor het stedelijk museum. Het is, op de schil na, van binnenuit volledig herbouwd. Door het toevoegen van een parkeerkelder en het verdelen van de hal in een versmarkt, diverse restaurants, een brouwerij en kantoren is dit het enige oude en multifunctionele gebouw in het Paleiskwartier. Het Paleiskwartier ligt naast het centraal station van Den Bosch. In het masterplan van BDP.khandekar was opgenomen dat de voormalige fabriekshal gehandhaafd moest worden om ruimte te bieden aan een bijzondere functie. Rondom de hal liggen woongebouwen, de hofvijver, restaurants en wordt er gewerkt aan een plan voor een bioscoop.
De bestaande loods bestaat uit een in het werk gestorte betonnen skelet met schaaldaken. De hal is ontworpen door Brinkman en Van den Broek & Bakema met daken volgens het Zeiss-Dywidagsysteem. Het betonnen schaaldak heeft daardoor een dikte van slechts 7 cm. Door de tijd heen is de hal uitgebreid geweest tot zeker een verdubbeling van het huidige aantal sheds. Het gebouw is een van de weinige onderdelen in het gebied die herinneren aan het industriële verleden van deze plek.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
De staalconstructie is bewust zichtbaar toegepast en bepaalt grotendeels de expressie van de ingreep die de bestaande betonstructuur spiegelt. De nieuwe constructie combineert een stalen constructie met betonvloeren. De keuze voor staal biedt flexibiliteit voor de herindeling van de hal en stelt in staat om gericht te variëren in de niveaus van de toe te voegen vloeren. Zo werd het mogelijk de hoogtes nauwkeurig af te stemmen op de nieuwe programma's en bovendien ontstond er een diverse ruimtelijke kwaliteit in de versmarkt op de begane grond.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
In de 100 meter lange gesloten gevel zijn nieuwe gaten gekomen binnen een uniform strak kader. Dit kader ziet eruit als of het door de gevel heen gedrukt is. Binnen elk kader is elke keer een unieke compositie gemaakt. Deze kan bestaan uit een bankje, een deur, een loket, een reclame-uiting of etalage. De materialen zijn iroko-hout, staal of glas. De invullingen van de kaders geven de gebruikers de mogelijkheid zich uniek te presenteren, zoals een marktkoopman binnen zijn marktkraam. De materialisering sluit aan op het industriële monument. Het gehele ontwerp bestaat uit staal en beton. Lijnen en volumes zijn zo simpel mogelijk gehouden. In het ontwerp van het interieur en indeling is van deze ruimtelijkheid en eenvoud gebruik gemaakt. Op verschillende niveau's kan je door het pand scharrelen om boodschappen te doen, er te eten of te koken.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
Door het staal zijn er in een geringe hoogte meer bouwlagen gerealiseerd in dit industriële erfgoed. De staalconstructie is ontworpen als een schaduw van het bestaande betonnen geraamte. Door het maken van de gaten is er een betonconstructie zichtbaar geworden die daarvoor tussen het gemetselde binnen- en buitenspouwblad zat. Doordat de nieuwe constructie niet mocht rusten op het oude pand zijn nieuwe stalen kolommen binnen het grid van het oude gebouw geplaatst. Binnen de kaders, de ramen op de verdieping en bij de geheel met glas gevulde sheds ontstaat een gelaagdheid tussen oud en nieuw. De betonconstructie toont zich naakt in deze gaten. Staal versterkt het oorspronkelijke karakter.
Bijzondere aspecten uitvoering
Door een endoscopische bouwwijze is de geheel nieuwe binnenkant opgebouwd zonder dat dit van buiten zichtbaar was. De originele vloer lag op het zand. Deze vloer is verwijderd en er is onder het gehele gebouw een kelder gemaakt. Door bij een shed een gedeelte van de vulling te verwijderen werd het mogelijk om door dit gat eerst al het sloopafval en de grond af te voeren. Er ontstond een talud tot onderkant keldervloer. Tussen de funderingspalen door viel het zonlicht op deze vloer. Na het maken van de keldervloer zijn via het talud alle bouwmaterialen binnen gereden. 14 Meter lange kanaalplaten konden vanaf de vrachtwagen direct op de nieuwe staalconstructie in het gebouw geplaatst worden. De nieuwe constructie staat op zichzelf. Het is een gebouw in een gebouw. Vervolgens zijn de gaten in de gevel gemaakt en opent het gebouw zich naar zijn omgeving.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
De spanning is opgezocht tussen het maximaliseren van het vloeroppervlak en het behouden van het karakter van de sheds. De opdrachtgever heeft ervoor gezorgd dat het gebouw, interieur, functie en de mensen met elkaar 'resoneren', het is een idee op alle vlakken. Het grootste gedeelte van het gebouw wordt gebruikt door de versmarkt. Om tot een geslaagd concept te komen voor de versmarkt was er meer programma nodig. Binnen de bestaande ruimte van het gebouw is gezocht hoe er extra vloeroppervlak gerealiseerd kan worden. Door in enkele sheds bruggen te bouwen van gevel naar gevel ontstaat er een ruimte voor het restaurant en kookworkshops. Er ontstaan zichtlijnen tussen deze tussenlaag en de begane grond.
Duurzaamheid
Aan de buitenzijde van het gebouw zijn geen installaties zichtbaar. Samen met de verschillende installateurs is er een efficiënte installatie ontworpen en is het gebouw waar nodig geïsoleerd. De parkeerkelder werkt als bufferzone, de lichtstraten zijn uitgevoerd in driedubbel glas en warmte en koude wordt opgewekt met warmtepompen.
Materiaalgebruik (efficiëntie)
Gepoogd is het bestaande maximaal te benutten door de omhulling aan te passen voor een compleet nieuwe bestemming. Het pand bevat in deze nieuwe situatie 2,6 maal zoveel programma als voorheen.
Energiegebruik en verbruik tijdens bouw en gebruik
Het gebouw heeft het energielabel A++ gekregen. Een energielabel dat normaal alleen voorbehouden is aan nieuwbouw.
Mate van overlast (bouwwerkzaamheden) voor mens en dier
Er is van binnenuit gebouwd. Door de gevel zo lang mogelijk intact te houden konden binnen veel werkzaamheden worden verricht zonder dat hiervoor extra maatregelen getroffern hoefde te worden. Dit leverde ook een zeer compacte bouwplaats op voor een grootschalig project en werd overlast zoveel mogelijk beperkt.
Innovaties op product-, concept- en bouwniveau
Duurzaamheid in combinatie met transformatie en het bevorderen van de functionaliteit is uitzonderlijk.
