Algemene projectomschrijving
cepezed heeft het voormalige Techniekmuseum aan de Ezelsveldlaan in Delft verworven en hierin een bedrijfsverzamelcomplex voor ondernemingen in de creatieve industrie gerealiseerd.
Na de grondige renovatie heeft het architectenbureau zelf ook één van de monumentale hallen uit het begin van de twintigste eeuw betrokken, die oorspronkelijk waren gebouwd om studenten van de Technische Universiteit wegwijs te maken in de werking van stoommachines en verbrandingsmotoren. Het ensemble kent een aantal zeer karakteristieke elementen als een open kapconstructie van ijzer, een zware kraanbaan, galerijverdiepingen en uiteenlopende bouwkundig-decoratieve details. In 1990 zijn de gebouwen aangemerkt als gemeentelijk monument en sinds 2003 vormen zij zelfs een rijksmonument.
Bij de transformatie is de inzet om respectvol om te gaan met het monumentale pand en de bijzondere details, een maximaal effect te behalen met minimale ingrepen en het versterken van het contract tussen oud en nieuw. Voor de drie hallen met hun annexen is dezelfde strategie gehanteerd waarbij de kwaliteiten van de constructies, grote ruimtes, daglichttoetreding en details zijn behouden, en waar nodig aantastingen uit het verleden hersteld. De nieuw ingrepen contrasteren duidelijk met de bestaande bouw.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
Bij de restauratie van het project bestaan de nieuwe toevoegingen voor een groot deel uit staal. Dit past bij de oorspronkelijke materialisering en het industrieel-erfgoedkarakter van het hallencomplex met zijn geklinknagelde kolommen en lichte elegante dakconstructie met de karakteristieke Polonceauspanten.
Vloer grote hal (hal cepezed)
In de grote hal was in de oude situatie van het techniekmuseum een open vide voor de expositie van grote machines en objecten. Om het nieuwe kantoor gelijkvloers te maken is deze vide dichtgezet met een nieuwe vloer. Voor constructie hiervan is gebruik gemaakt van de bestaande kolommen van de omloop. Sterk genoeg om zware last van de kraanbaan te torsen dragen deze kolommen ook de nieuwe begane grondvloer, zodat geen extra voorzieningen nodig waren.
Tussen de kolommen zijn liggerprofielen gebout waarover een nieuwe staalplaatbetonvloer is gelegd. Deze is vervolgens op gelijk niveau met de bestaande vloer afgewerkt en voorzien van de nieuwe pu-afwerkvloer.
Lichtstraat
De lichtstraat vormt de verbinding tussen de monumentale hallen en het nieuwe annex (het zogenaamde doos-in-doosprincipe) met daarin de pantry, opslag, toiletten en op de eerste verdieping diverse vergaderzalen. De hoofddraagconstructie van dit volume is een staalskelet opgebouwd uit profielstaal en geïntegreerde liggers, ingevuld met een staalplaatbetonvloer en stalen dakplaten. De rank vormgegeven lichtstraat zelf bestaat uit drie grote prefab rekken opgebouwd uit standaard profielen.
Er is een harmonieus contrast tussen de geaccentueerde bestaande geklinknagelde constructie in de monumentale hal en de bijna detailloze staalconstructie van het nieuwe gedeelte.
Trappen
Midden in de bestaande hal van het techniekmuseum stond een zeer riante trap. Om één grote werkvloer voor het kantoor te creëren was deze trap ongewenst. Aan een zijde van de hal is deze vervangen door een stripstalen trap met persroostertreden en stripstalen balusters. Deze trap heeft een industrieel, technisch en bescheiden uitstraling en past daarmee goed in het bestaande industriële karakter terwijl het tegelijkertijd contrasteert.
De trap in de nieuwe lichtstraat naast de entree heeft een hoogwaardige representatieve uitstraling door de stripstalen bomen waar glas is ingeklemd. De treden zijn hierbij uitgevoerd met geëxtrudeerde aluminium treden zoals ook toegepast in de vliegtuigbranche.
Workbenches
Voor de werkplekken in de grote hal heeft cepezed een speciale grote werktafel, de workbench ontwikkeld. De kabelgoot bevindt zich boven de tafels om zo de gebruikelijke wirwar van kabels en snoeren op de vloer te voorkomen. Bovenop de kabelgoot is ruimte voor een rij ordners.
De tafels zijn geheel samengesteld uit geprefabriceerde onderdelen waarbij het draagframe staal is, het blad van solid-surface rond een houten kern en de CPU-houders, kabelgoten, ordnerplaten en lichtarmaturen van roestvast staal.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
De nieuwbouw van de annex moest aansluiten op het bestaande gebouw en had hierdoor een beperkte hoogte. Er is gekozen voor een vloerpakket van staalplaatbetonvloeren waarbij de staalplaat zichtbaar is.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
De staalconstructie van de lichtstraat is opgedeeld in het deel van het annex voor het dragen van vloeren, dak en wanden, en het transparante rek voor het direct structureel dragen van glazen gevels en glazen daken. De splitsing betekent dat voor beide verschillende uitgangspunten gelden in bijvoorbeeld maattoleranties.
De uitwerking en uitvoering hiervan is dan ook bij twee verschillende specialistische partijen ondergebracht. De demarcatie is zo helder mogelijk gehouden, door de constructies te dilateren. De constructiedelen ten behoeve van het glaswerk zijn zoveel mogelijk geprefabriceerd en in drie grote onderdelen aangeleverd.
Aan het einde van de lichtstraat is een multifunctionele zone met keuken, lunch- en vergaderruimte ingericht waarvoor het wenselijk was een grote vrije overspanning van 15 m te realiseren. Het rek in dit deel draagt behalve de glazen gevel en het glazen dak ook een gedeelte van het lager gelegen dak. Door de toepassing van twee trekstangen in dit rek is het mogelijk geweest de constructie hier slank en toch stabiel te houden.
Over de volledige lengte van de lichtstraat is één type profiel van 160x80 mm toegepast. De entreegevel bestaat echter uit vijf gevelpanelen met een hoogte van 7.6 m uit één stuk. Door de hierop geldende windlast zijn de voornoemde profielen niet voldoende om deze overspanning te realiseren. Hierbij is gekozen om het ‘generieke’ profiel lokaal te verhogen. Dit is niet over de volledige hoogte van de gevelstijlen nodig. Op die delen is een verlichtingsarmatuur in lijn met de gevelstijlen opgenomen.
Door het letterlijk aanhalen van de stramienmaat van het bestaande gebouw ontstaat een duidelijke samenhang in de structuur van de gebouwen. Echter, bij de aansluiting in de lichtstraat tussen bestaand en nieuw resulteert dit in een overlap van nieuwe en oude constructie in de vorm van muurankers uit de oorspronkelijke bouwperiode. Alleen de eerste steenlaag onder de gootlijst was volledig vrij. De staalconstructie is met vinnen en chemische ankers aan weerszijde van ieder muuranker gefixeerd. Het glazen dak op de staalconstructie sluit precies aan op de ononderbroken steenlaag.
Bijzondere aspecten uitvoering
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
Om de ruimte van de hallen zo min mogelijk aan te tasten zijn faciliteiten als toiletblokken, pantry's etc. ondergebracht in de fijnmazige annexen; de annex van cepezed is zelfs bijna helemaal nieuw. Doordat de hallen logistiek gezien zweer zijn los te knippen is het complex geschikt voor multi-tenant-gebruik.
Door in de hoofdhal de begane grond vloer weer dicht te leggen is een kelderruimte ontstaan waar installaties, archieven en de repro zijn geplaatst. De effectiviteit van het volume en de werkvloer zijn hierdoor vergroot.
Binnen de structuur van de kappen zijn, met gerichte maar omkeerbare ingrepen, zelfoverspannende geperforeerde metalen panelen aangebracht die licht reflecteren en geluid dempen. Een innovatief luchtbehandelingsysteem (BaOpt) zorgt voor een aangenaam binnenklimaat zonder kanalen. Door de daglichtkwaliteit van de hallen te behouden is de behoefte aan kunstlicht beperkt; waar mogelijk zijn ledarmaturen ingezet.
Ten slotte is Creatief Cluster in zijn geheel een bijzonder duurzaam project door juist gebruik te maken van de aanwezige capaciteiten van de bestaande bouw. Het complex is volledig hergebruikt, hersteld in zijn oorspronkelijke architectonische kwaliteit en de toegevoegde constructie is zo licht mogelijk geconstrueerd om materiaal te besparen.
