Skip to main content
Burg & Schuh mouse

Scangebouw Smartgate

Schiphol

Sinds vele jaren controleert de douane op Schiphol goederen met een ULD-scan. Om de concurrentiepositie op het gebied van cargo te verbeteren, was het noodzakelijk om de controle van de goederenstromen te optimaliseren (sneller, veiliger, efficiënter en goedkoper), te concentreren en te ontsluiten. Vanuit een gezamenlijk initiatief van alle deelnemers in het publiekprivate samenwerkingsverband BPVS (Beveiliging en Publieke Veiligheid Schiphol) is daarom Smartgate ontstaan. Het belangrijkste onderdeel is het nieuwe Joint Inspection Centre (JIC). In dit gebouw controleren de handhavingsdiensten met scantechniek centraal alle goederen die de buitengrens van de EU overschrijden.

Projectgegevens

Locatie Folkstoneweg 98, Schiphol
Opdracht Rijksvastgoedbedrijf, Den Haag
Architectuur JHK Architecten, Utrecht
Constructief Ontwerp Movares, Utrecht
Uitvoering Hegeman ABM-Belbouw, Amersfoort
Staalconstructie Voortman Steel Group, Rijssen

Algemene projectomschrijving

Het logistieke proces van binnenkomst, controle en uitgifte van goederen definieerde de vorm van het gebouw. Naast de logistieke functies zijn er in het gebouw opslagvoorzieningen, kantoorruimten en leslokalen ondergebracht. De opslagruimten en logistieke functies bevinden zich op de begane grond in een dubbelhoge hal. Boven deze hal bevinden zich vier dwarsbeuken. In de buitenste twee dwarsbeuken zijn kantoorruimten, leslokalen en technische ruimten gevestigd. De middelste twee dwarsbeuken hebben geen tussenvloeren en fungeren als daglichtvoorzieningen voor de expeditievloeren. De buitenste drie stramienen (in de langsrichting van het gebouw) herbergen de algemene functies met lift, trap en de natte ruimten. Boven deze delen is een tussenverdieping aangebracht, waar ruimten zijn gemaakt voor de operators. Zij hebben hierdoor een goed zicht op de processen die zich binnen en buiten afspelen.

Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal

Het ontwerp van het JIC is dusdanig dat veranderingen in het ruimtegebruik goed opgevangen kunnen worden. Zo is het gebouw grotendeels kolomvrij en heeft het geen dragende (scheidings)wanden. De stalen hoofddraagconstructie van het gebouw is in dwarsrichting uitgevoerd als ongeschoord raamwerk door verdiepinghoge vakwerkspanten die zich langs de randen van de beuken bevinden. Het gebouw heeft een stramienmaat van 3,60 m. Hierdoor kan de kantoorruimte boven de hal optimaal worden verkaveld. De vakwerkspanten zijn op een relatief grote hart op hart afstand van 4x3,6 m = 14,4 m geplaatst, wat zorgt voor een optimale kantoorbreedte. De vloer en het dak tussen de spanten zijn gemaakt van kanaalplaatvloeren (dikte 400 mm). Met dit vloertype kan direct de grote overspanning tussen de spanten worden gemaakt. De vakwerkspanten zijn niet weggewerkt met systeemwanden, maar in de kantoorruimten opgenomen. Dit onderstreept het industriële karakter van het gebouw. De kolomvoeten zijn ingeklemd in 2- of 4-paalspoeren, zodat de spanten aan de vervormingeisen voldoen. De momentvaste verbinding van de kolom op de poer is onder het vloerpeil gemaakt om te voorkomen dat de voetplaten en/of schotten een obstakel vormen in het gebouw.

Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp

Het nieuwe JIC bevindt zich tussen twee start- en landingsbanen waardoor er een geluidsbelasting tussen 65 en 70 dBA is. Een eis was om het geluidsniveau in de verblijfsruimten onder 35 dBA te houden. Daartoe zijn de daken van de kantoorbeuken uitgevoerd in kanaalplaatvloeren en is er geluidswerend glas toegepast. In het ontwerp is ook aandacht besteed aan het voorkomen van geluidshinder vanuit de logistieke ruimten op de begane grond. Hiertoe zijn de wanden langs de logistieke ruimten voorzien van geluidsisolatie en zijn voorzieningen getroffen, zoals het ophangen van baffles om de nagalmtijd in de ruimten te beperken.
Volgens het Bouwbesluit dient het gebouw aan één energieprestatie-eis te voldoen, wanneer in een gebouw meerdere functies zijn ondergebracht. Daarom is de gehele gebouwschil inclusief de expeditievloeren opgenomen in één thermische schil.

Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen

De expeditievloeren op de begane grond zijn op staal gefundeerd. Om onderhoudsgevoelige details te voorkomen, is gekozen voor een traditioneel gewapende vloer zonder dilataties. Er is een lage betonsterkteklasse (C20/25) toegepast in combinatie met een fijnmazig wapeningsnet boven en onder in de vloer. Dit voorkomt scheurvorming door krimp en kruip. De vloer is ’zwevend’ aangebracht door deze vrij te houden van de funderingsbalken en door onder de vloer op de isolatielaag een dubbel uitgevoerde folieconstructie toe te passen. De kalkzandsteenwanden zijn op onderheide balken gefundeerd. Hierdoor bevinden zich er bij de doorgangen enkele dorpels tussen de op staal gefundeerde vloeren. Om toekomstige zettingsverschillen tussen de balken en de vloeren weg te nemen, is het bovenste deel van de funderingsbalken bij de grote doorgangen later ongewapend aangestort. Hierdoor kan een latere hoogtecorrectie van de dorpel eenvoudig worden gerealiseerd. In de grote centrale expeditievloer zijn vijf putten aangebracht van twee meter diep waar de heftafels in geplaatst zijn. De putten zijn op staal gefundeerd met 40 cm dikke betonplaten om opdrijven te voorkomen.

Bijzondere aspecten uitvoering

Voor het project Smartgate eiste de opdrachtgever BIM, zodat de Belastingdienst en Douane hun wensen en eisen optimaal op elkaar konden afstemmen in het ontwerpproces. De gezamenlijke wens van de ontwerpende partijen en de opdrachtgever om te ‘BIMmen’, maakte een mooie match. De samenhang tussen constructie, bouwkunde en de zeer specifieke en complexe installaties is groot. Het BIM-proces maakt de afstemming in het ontwerp tussen de verschillende disciplines in het JIC-gebouw veel efficiënter. Het Smartgate BIM-model heeft het inzicht van het ontwerpteam, de opdrachtgever, de toekomstige gebruikers en de bouwpartners in de ruimtelijke kwaliteit van het ontwerp vergroot.

Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk

Omdat het vloeroppervlakte groter is dan 2500 m2, is het JIC-gebouw verdeeld in twee hoofdbrandcompartimenten. De permanente vuurbelasting is niet groter dan 500 MJ/m2. Daarom mag de brandwerendheidseis van 90 minuten (conform NEN 6090) verkort worden tot 60 minuten. De gehele hoofddraagconstructie is brandwerend gecoat. Daarom hoefde er geen onderhoudsgevoelige detaillering toegepast te worden, bijvoorbeeld in de vorm van een brandwerende dilatatie of koppelingen middels kantelnokken of smelbouten. Onder de kanaalplaatvloeren van de kantoorbeuk aan airside is een opslagruimte voor ruim 200 pallets met onbekende goederen. Vanwege de kans op aanwezigheid van variabele vuurbelasting is de onderzijde van deze kanaalplaten voorzien van 90 minuten brandwerend spuitwerk.