Skip to main content
Raadschelders Bouwadvies/V.L. Raadschelders mouse

Polderhekbruggen Zegerplas

Alphen a/d Rijn

Het project betreft de bouw van twee fiets- en voetgangersbruggen nabij de Zegerplas te Alphen aan den Rijn. De eis van de opdrachtgever dat er geen of nauwelijks onderhoud gewenst is, in combinatie met de door de landschapsarchitect voorgestelde vorm van het polderhek is door de constructeur uitgewerkt tot een weervaststalen brug waarbij de hoofdliggers uit gesneden plaat in de vorm van een polderhek ook tevens de valbeveiliging van de gebruikers vormen.

Projectgegevens

Locatie Zegerplas, Alphen a/d Rijn, Alphen a/d Rijn
Opdracht Gemeente Alphen a/d Rijn, Alphen a/d Rijn
Architectuur VHArch Amsterdam, Amsterdam
Constructief Ontwerp Raadschelders Bouwadvies, Spaarndam
Uitvoering Van Wijk Wegenbouw, Alphen aan den Rijn
Staalconstructie Buiting Machinebouw & Staalconstructies, Broekland (OV)

Algemene projectomschrijving

In de jaren '60 is de Zegerplas bij Alphen aan den Rijn ontstaan ten gevolge van zandwinning. In de loop van de tijd is het een geliefde recreatieplas voor Alphen en omstreken geworden. De in het grijze verleden aangelegde houten bruggen om een 'rondje plas' mogelijk te maken, waren aan vervanging toe. Van de gelegenheid is gelijk gebruik gemaakt door de bruggen te verbreden en geschikt te maken voor nooddiensten en strooiwagens. In verband met de incidentele toegankelijkheid voor grotere schepen, is bij de brug aan het Aarkanaal een uitneembaar deel gemaakt waardoor scheepvaart tot 10m breed met ongelimiteerde hoogte mogelijk wordt. Voor de benodigde telekraan is direct aan de waterkant een geschikte (onderheide) opstelplaats gemaakt.

Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal

De staalconstructie bestaat uit een dek van staalplaat die is verstijfd middels trogliggers welke direct aan de polderhek-hoofdliggers zijn bevestigd middels een uitgekiende detaillering. De brugdelen zijn volledig geprefabriceerd in Overijssel.

Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp

De landschapsarchitect heeft de polderhekvorm voorgesteld waarmee de architect tot een DO is gekomen dat hierop prima aansloot. De eenvoud van het ontwerp maakt dat deze perfect past in de van oorsprong agrarische omgeving.

Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen

Al in voorontwerp is door de constructeur over de maakbaarheid in combinatie met detaillering nagedacht, waardoor met minimaal materiaalgebruik een voor weervast staal specifieke detaillering is verkregen. In de brug is (op de handreling na) geen enkel stuk profielstaal toegepast. Alle onderdelen zijn genest uit de grote staalplaten waar de polderhek vorm uit is gesneden.

Bijzondere aspecten uitvoering

De locatie van de bruggen bepaalde de beperkte toegankelijkheid en werd gedomineerd door een zeer ondraagkrachtige bodem. Aangezien er geen budget was voor een beweegbare brug (en gezien de te verwachten open/sluit frequentie ook geen grond hiervoor) is gekozen voor een onderheide kraanopstelplaats waar tijdens de uitvoering ook gebruik van is gemaakt. Alleen de fundering is in het werk gemaakt. Door de hoge uitvoeringsnauwkeurigheid konden de prefab betonkolommen en later de brugdelen met een minimum aan stelruimte geplaatst worden.

Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk

Door de eis dat de brug geschikt moest zijn voor onderhouds- en hulpverleningsvoertuigen, en de liggerhoogte door de landschappelijke architectuur vastlag, was het mogelijk een significant breder rijvlak te creëren (4m) dan strikt noodzakelijk, waardoor voetgangers, fietsers en rolstoelgebruikers elkaar gemakkelijk kunnen passeren bij het gebruik van deze lange bruggen.

Duurzaamheid

Door het gebruik van weervast staal op deze locatie is geen tot weinig onderhoud te verwachten. Stralen en coaten na verloop van tijd is niet nodig. Dit zou op deze locaties een intensieve/kostbare klus worden in de toekomst. Daarnaast is de afwerking van de brug eenvoudig en daarmee redelijk hufterproof op deze onbewaakte locaties; op dat gebied is derhalve ook geen onderhoud of herstelwerk te verwachten. De open structuur van de bruggen heeft tot gevolg dat geen accumulatie (en daarmee afvoer) van regenwater te verwachten is, er zijn dus geen hwa-punten die onderhouden hoeven te worden.

Materiaalgebruik (efficiëntie)

Er is weinig materiaal gebruikt dat geen functie heeft. Waar mogelijk zijn dubbele en voor de hoofdliggers zelfs een drievoudige functie toe te schrijven. Bij de productie zijn de reststukken uit de hoofdliggers ingezet als kopplaten en koppelstroken. De lengte en de hoogte van de hoofdliggers is afgestemd op standaard/voorraad plaatafmetingen. Door het nesten met de CNC-snijmachine is hierbij nauwelijks materiaal verkwist.

Energiegebruik en verbruik tijdens bouw en gebruik

De bruggen verbruiken tijdens het gebruik geen energie (dat is er eenvoudigweg niet). Voor de noodzakelijke verlichting is gebruik gemaakt van vervangbare leds met ingebouwde pv-paneeltjes en kleine accu's.

Mate van overlast (bouwwerkzaamheden) voor mens en dier

Tijdens de uitvoering is één van de oude bruggen tijdelijk verplaatst zodat het geliefde 'rondje om de plas' te alle tijde mogelijk is gebleven. Verder zijn door de hoge prefabricagegraad alleen de strikt noodzakelijke werkzaamheden ter plaatse uitgevoerd. Het heiwerk nabij het uitvaartcentrum is in nauw overleg met de beheerder afgestemd, aangezien zijn werkzaamheden slechts enkele dagen vooruit ingepland kunnen worden.

Innovaties op product-, concept- en bouwniveau

Er zijn geen specifieke innovaties geweest, behalve dat er door de opdrachtgever een goede synergie tussen de uiteenliggende disciplines is nagestreefd waarbij tijdens het VO reeds op het UO en de daadwerkelijke oprichting is geanticipeerd.