De nieuwe NS OV-balie heeft een heldere uitstraling, functionaliteit en herkenbaarheid. De eigenschappen van staal en seriematige productie zijn optimaal benut om de sereen vormgegeven prefab unit te realiseren.
| Locatie | Station Delft, landelijk, prototype NS station Delft |
|---|---|
| Opdracht | NS, Utrecht |
| Architectuur | cepezed, Delft |
| Constructief Ontwerp | IMd Raadgevende Ingenieurs, Rotterdam |
| Uitvoering | Coors, Ridderkerk |
| Staalconstructie | Kasteel metaal, Zoeterwoude-Rijndijk |
cepezed heeft in opdracht van de Nederlandse Spoorwegen een nieuw prefab reisinformatiepunt, de OV-balie, ontworpen. In de hal van NS Station Delft heeft het prototype van dit ontwerp bijna een jaar proefgedraaid. De OV-balie is nu in productie genomen en wordt vanaf juni op een dertigtal NS stations in Nederland geplaatst om de ‘oude’ informatiebalies te vervangen. De OV-balie is ten opzichte van de oude balies compacter, robuuster en up to date in uitstraling in relatie tot de huidige identiteit van NS.
Het geklimatiseerde meubel bevat een eenpersoonsbalie met onder meer een beeldscherm, printer, folderdisplay en kastruimte en vormt een werkplek waar medewerkers zowel staand als zittend kunnen werken. Daarnaast is de cabine gemakkelijk verplaatsbaar en desgewenst ook buiten bruikbaar. Omdat het informatiepunt aan alle zijden zichtbaar, herkenbaar en benaderbaar moet zijn, heeft het een driehoekige vormgeving met afgeronde hoeken.
Het prefab bouwsysteem heeft een strakke en serene materialisatie grotendeels van rvs en glas, met een verfijnde detaillering van de huid, die deels is voorzien van folie. De plinthoogte is afgestemd op een efficiënte schoonmaak van de vloer rondom.
De opdracht voor de balie bestond uit het ontwerpen van een module die veelvuldig (30 stuks) geproduceerd kan worden. Daarom is gezocht naar een standaardisatie van componenten om het aantal gebruikte elementen te minimaliseren zodat de plaatsingen op de stations zo min mogelijk overlast veroorzaken.
De cabine heeft een driehoekige vorm met afgeronde hoeken en is aan alle zijden duidelijk herkenbaar is. Vanuit de opgave zijn er verschillende uitgangspunten vastgelegd ten aanzien van de constructie:
• De balie dient uit verschillende elementen geprefabriceerd te worden, waarbij de componenten ten behoeve van transport en plaatsing een relatief laag gewicht hebben, uitwisselbaar zijn en een maximale maat hebben. Dit laatste houdt verband met dat de afzonderlijke onderdelen moeten passen door de op stations aanwezige doorgangen, over trappen en in liften.
• Daarnaast moet de balie na plaatsing in zijn geheel op eenvoudige wijze horizontaal vervoerd kunnen worden; om het bijvoorbeeld tijdelijk aan de kant te kunnen zetten of geheel van locatie te veranderen.
De uitstraling van de balie is zo transparant mogelijk en biedt tevens goede beschutting voor de medewerker(s). De balie is daarom opgebouwd uit een stalen constructie volledig bekleed met glas met screening aan de onderzijde.
De constructie bestaat uit vloerplaat met een dragend frame waarop de verschillende gevelschalen zijn geplaatst. Aan de bovenzijde is in het plafondelement, eveneens een liggerconstructie, toegepast voor de stabiliteit van het geheel. Het dak is afgewerkt met een vlakke rvs staalplaat.
De wanden van de balie zijn opgebouwd uit drie ronde hoekmodules en drie rechte modules, waarvan twee met een glazen deur en een met het loket. Omwille van de functionele, efficiënte uitstraling en transparantie is de constructie volledig in het zicht en zo rank mogelijk gedimensioneerd. De deuren bestaan uit een glasstaalconstructie om een zo strak mogelijke uitstraling te garanderen. Het glaspaneel is direct in het smal gedimensioneerd stalen frame verlijmd. Het frame is voorzien van vier laspauwmelles; het glaspaneel zorg voor de constructieve stijfheid.
Vanwege de wisselend situationele omstandigheden op het station, zoals bijvoorbeeld strooiroest en boenmachines, evenals duurzaamheidsaspecten is de zichtbare staalconstructie volledig in rvs uitgevoerd. De niet-zichtbare frames zijn uitgevoerd in verzinkt staal. De staalkwaliteit is afgestemd op het gebruik in de stationsomgeving; de balie kan zowel binnen als buiten geplaatst en gebruikt worden.
Ten behoeve van de montage van de verschillende componenten is de frame-constructie gesplitst en bestaan de profielen als het ware steeds uit twee kleine gekoppelde stijlen. Bij de uitwerking van het prototype is gekozen deze stijlen niet meer uit te voeren in standaard kokerprofielen maar juist kokerprofielen zelf samen te stellen uit gezet plaatmateriaal. Dit gaf de mogelijkheid alle benodigde aansluitdetailleringen en voorzieningen direct en zeer nauwkeurig in het plaatstaal te verwerken, met behoud van de uitstraling van een kokerframe.
Aan de voorzijde is in het onderpaneel een glazen afsluitluik opgenomen. Deze is met een ingenieus systeem, middels katrollen en een contragewicht, van binnen uit eenvoudig te bedienen.
De drie stalen stelpoten hebben een dubbe functie voor de verplaatsbaarheid van de OV-balie. Deze poten kunnen door middel van een accutol helemaal ‘opgedraaid’ worden waardoor de gehelen unit een aantal centimeters vrij van de vloer komt. Door drie speciaal ontworpen wielstellen onder de hoeken te plaatsen is de OV-balie verrijdbaar.
In het ontwerptraject is eerst een prototype vervaardigd. De uitvoering hiervan is op basis van een DO+ tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de engineerende en producerende partij.
Het prototype is uitgebreid beproefd in ontwerp, uitvoering en gebruik op station Delft tijdens de testfase in de 2e helft van 2015. Naar aanleiding hiervan zijn verschillende kleine wijzigingen in het ontwerp doorgevoerd. Dat betrof aanpassingen in maten, aanscherpen van veiligheidsaspecten, veranderingen in kleur en de toevoeging van een folderbak in de deur.
Op basis van deze laatste uitwerkingen zijn de productietekeningen aangepast. Deze stukken zijn gebruikt om de uitvoering Europees aan te besteden. Tevens worden voornoemde tekeningen direct gehanteerd voor de seriematige productie.
Voor de grafische elementen in en op de units is nauw samengewerkt met het bureau van information designer Paul Mijksenaar, dat ook verantwoordelijk is voor het ontwerp van de algemene stationsbewegwijzering in Nederland. Conform hieraan is de bovenrand bijvoorbeeld blauw oplichtend met witte belettering in NS-signage. De werkverlichting is geïntegreerd in het plafond, dat in bemande situatie één groot lichtvlak vormt en zo ook bijdraagt aan de zichtbaarheid van de NS-medewerker. In onbemande situatie is het plafondlicht uit en het informatiebeeldscherm naar buiten gericht, zodat reizigers zelf informatie kunnen aflezen. Onbemand is de balie daarnaast afgesloten met een strak in de vormgeving geïntegreerd glazen schuifluik voorzien van een contragewicht dat via een ingenieus systeem van binnen uit te bedienen is.
