Algemene projectomschrijving
Matrix One is doordrenkt met duurzaamheidsmaatregelen en energie-efficiëntie. Het gebouw is ontworpen met circulariteit als uitgangspunt. Dat begint met de constructie; flexibel aan te passen en volledig demontabel. Met een BREEAM-NL Excellent certificering is het een toonbeeld van milieubewust ontwerp. Met een EPC<0,15 voldoet het gebouw nagenoeg aan energieneutrale standaarden, waardoor het niet alleen een plek van inspiratie is, maar ook van verantwoordelijkheid.
Matrix Innovation Center op Amsterdam Science Park bestaat uit een campus van zeven gebouwen.
Vanaf het begin was duidelijk dat het 13.000 m2 tellende Matrix ONE het sociale hart van deze campus zou moeten worden. Het doel was een community creëren waar studenten, wetenschappers en jonge ondernemers zich welkom zouden voelen, met veel sociale voorzieningen en flexibele werkplekken. De zigzagvorm van de paden op de campus waar Matrix Innovation Center zich bevindt, inspireerde het ontwerpteam tot het gevelpatroon, waardoor de paden visueel doorlopen in het gebouw.
Waar laboratoria in de regel goed beveiligde en gesloten ruimtes zijn, is Matrix een sociale en laagdrempelige werkomgeving waar iedereen zich welkom voelt. In het ontwerp is dit vertaald in een brede ‘sociale’ trap met flexibele werkplekken waar mensen kunnen overleggen. Het gebouw telt naast kantoren en laboratoria diverse ontmoetingsruimtes, een atrium waar kan worden vergaderd, een auditorium met 70 plekken , een restaurant op de begane grond en een bar voor borrels waardoor een hechte gemeenschap ontstaat, gericht op kennisdelen en interactie.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
In de basis is het constructief ontwerp van Matrix ONE eenvoudig. Een staalskelet van kolommen en liggers draagt een kanaalplaatvloer (d=260) met overspanningen van ongeveer 7,2m en ter plaatse van de centrale vide ca. 10,6m. Vanwege het demontabele uitgangspunt worden de stalen liggers in principe niet in de vloeren geïntegreerd, hoewel dit vanwege de installatiekanalen onder de vloer logisch zou zijn. Om de stalen liggers, en daarmee de obstakels voor de kanalen, niet te groot te maken, zijn de kolommen op een relatief kleine hart op hart maat van 3600mm ontworpen.
De vloeren worden (vanwege het demontabele principe) niet voorzien van druklagen, maar moeten wel de schijfwerking ten behoeve van de stabiliteit verzorgen. Dit is beperkt mogelijk door in de voegen tussen de kanaalplaten een schuifspanning van 0,1N/mm2 toe te laten. De vloervelden worden rondom omsloten door stalen liggers, die tevens als trekband fungeren. Op een aantal plaatsen zijn aanvullende kruisverbanden onder de vloeren ontworpen, om zo de schijfwerking te vergroten.
De verticale stabiliteitsverbanden staan in de vlakken rondom het inpandige atrium, op elke verdieping op dezelfde positie. Immers, omdat de schijfwerking van de vloeren beperkt is, kunnen er geen grote horizontale schuifkrachten door de vloeren gevoerd worden. Deze krachten zouden ontstaan als de verticale verbanden in horizontale richting zouden verspringen. Bij de geometrie van de stabiliteitsverbanden is rekening gehouden met de deursparingen, waardoor deze constructief niet overal optimaal vormgegeven zijn.
De entree van het gebouw is een ware eyecatcher. De gevel wordt hier langs de inpandige looproute open gewerkt en er zal zo min mogelijk constructie zichtbaar zijn. Hiertoe worden de gevelstijlen van de vliesgevel ook dragend benut, hetgeen tevens leidt tot een materiaalbesparing.
Omdat de lengte van deze gevelstijlen groot is (maximaal 3 verdiepingen) en de breedte van de kokerprofielen klein (250x100), is het noodzakelijk om de horizontale regelprofielen als kniksteun te gebruiken.
Om de belasting op de uitkgragende hoek enigszins te reduceren wordt het dak ter plaatse uitgevoerd met stalen dakplaten en, anders dan het betondak, niet voorzien van sedum.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
Matrix ONE heeft een volledige demonteerbare structuur met elementen die opnieuw kunnen worden gebruikt in soortgelijke hoogwaardige constructies. De elementen zijn verdeeld in categorieën op basis van hun verwachte levensduur: zo hebben meubels de kortste levensduur en de draagstructuur de langste. De lagen met een kortere levensduur kunnen worden bijgewerkt of verwijderd zonder gevolgen voor de volgende laag.
De primaire structuur van Matrix ONE bestaat uit een stalen frame en geprefabriceerde platen zonder vaste verbindingen. De standaard laag stortbeton bovenop de prefab vloerelementen is weggelaten en wordt gecompenseerd door dunne stalen verbanden onder de vloer.
De gevel- en interieurelementen hebben circulaire eigenschappen. De aluminium gevelmodules zijn direct op de houten gevels geschroefd en de vilten wandbekleding is gemonteerd als (cradle to cradle gecertificeerde) modules die in metalen profielen zijn gehangen.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
Net als in alle gevels staan ook in de oostgevel de gevelstijlen op een hart op hart afstand van 3600mm. Deze gevel is echter evenwijdig aan de vloeroverspanning georiënteerd. De belasting uit de vloeren vormt hierdoor dus geen regelmatige lijnlast, maar levert puntlasten ter plaatse van de vloerliggers. De belastingen op de enkele gevelkolommen die deze liggers direct ondersteunen zijn daardoor hoger dan mogelijk is met het wenselijke kolomprofiel van 250x100. Terwijl de belasting op de naburige gevelstijlen nihil is. Om de belasting over meerdere kolommen te kunnen verdelen is er in deze gevel een vakwerk opgenomen. Tijdens de uitvoeringsfase is met behulp van een fasering de belasting naar de juiste kolommen “gestuurd”, waardoor alle gevelkolommen met dezelfde kokerprofielen uitgevoerd konden worden.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
De geoptimaliseerde staalstructuur met kolommen maakt een open en flexibele indeling van de kantoren mogelijk. De overspanningen zijn bewust klein om de dikte van de betonvloeren te verminderen en zo CO2 te besparen.
Alle binnenwanden kunnen worden verplaatst of verwijderd, waardoor verschillende interieurconfiguraties mogelijk zijn, wat het interieur toekomstbestendig maakt.
De afwerkvloeren van de werkruimtes lopen door onder de wanden, tijdelijke muren kunnen worden geplaatst waar nodig. De vloeren bestaan grotendeels uit biobased en hernieuwbare materialen en zijn relatief eenvoudig te vervangen.
De modulaire installaties zijn gebaseerd op een raster van 1,8 meter met behulp van standaard geprefabriceerde elementen. Door de installatiekanalen te concentreren in de gangen en ze open te laten, kunnen ze gemakkelijk worden aangepast en onderhouden, zonder dat plafonds open hoeven. Dit betekent minder materiaalkosten en scheelt afval.
Duurzaamheid
Het is niet alleen de gemeenschapszin die Matrix ONE zo speciaal maakt. Het gebouw is doordrenkt met duurzaamheidsmaatregelen en energie-efficiëntie. Met een BREEAM-NL Excellent certificering is het een toonbeeld van milieubewust ontwerp. Bovendien is Matrix ONE opgeslagen bij onlineplatform Madaster, waardoor de producten en materialen die in het gebouw zijn gebruikt, in de toekomst opnieuw ingezet kunnen worden. Met een EPC<0,15 voldoet het gebouw nagenoeg aan energieneutrale standaarden, waardoor het niet alleen een plek van inspiratie is, maar ook van verantwoordelijkheid. De gebruikers van het gebouw worden door Matrix geselecteerd; De meesten werken aan duurzame technologie.
Het gebouw is ontworpen met circulariteit als uitgangspunt. Dat begint met de constructie; die is flexibel aan te passen aan persoonlijke voorkeuren van de huurders. Kantoren kunnen eenvoudig worden getransformeerd tot laboratoria, en krimpen of juist groter gemaakt. Aan het einde van de levensduur kan het gehele gebouw (met meer dan 120,000 elementen) uit elkaar worden gehaald, meer dan 90 procent van het materiaal kan worden hergebruikt.
Een waterreservoir onder het gebouw voldoet aan de Amsterdamse regels voor het vasthouden van regenwater. Door het water ónder het gebouw op te slaan in plaats van op het dak is het gewicht op het dak verminderd, met als gevolg materiaal- en CO2-besparing.
Alle werkplekken hebben automatische zonneschermen voor meer comfort op zonnige dagen en vermindering van de koelingsbehoefte.
Het groene dak helpt de bovenste verdiepingen van het gebouw te isoleren en te koelen. Op dit groene dak is een bijenhotel gemaakt en in de gevels zijn nestkasten voorzien.
Materiaalgebruik (efficiëntie)
Het gebouw is demontabel uitgevoerd, waar de materialen in de toekomst relatief eenvoudig kunnen worden hergebruikt.
Door de kolommen op een relatief kleine hart op hart afstand te plaatsen, kon de vloer gedragen worden door slanke (lichte) liggers.
De gevelstijlen van de atriumgevels hebben een dubbelfunctie door zowel de bovenliggende vloeren te dragen als de windbelasting op te nemen, met materiaalbesparing tot gevolg.
Energiegebruik en verbruik tijdens bouw en gebruik
Energie verbruik tijdens de bouw 180.419 kWh.
Matrix ONE is zeer energiezuinig: bijna de gehele energiebehoefte wordt opgewekt door 1000 m2 aan zonnepanelen op het dak. Dankzij de toepassing van ‘smart buildingtechnologie’ weet het gebouw waar gebruikers zich bevinden en is het mogelijk om persoonlijke klimaat- en lichtinstellingen automatisch af te stemmen op persoonlijke voorkeuren. De stroom voor kritieke laboratoriumapparatuur loopt voor de veiligheid niet via het smart system maar via een apart circuit.
Mate van overlast (bouwwerkzaamheden) voor mens en dier
De overlast tijdens de bouwplaats hebben wij beperkt door het project aan te melden bij de Bewuste Bouwers en te voldoen aan hun voorwaarde, waardoor de overlast geminimaliseerd is. Er zijn lopende het project geen melding van overlast geweest.
Innovaties op product-, concept- en bouwniveau
De kanaalplaten zijn met een eenvoudige schotelverbinding gekoppeld ter plaatse van de naden van de kanaalplaten, waardoor demontage eenvoudig is en schade aan de kanaalplaten wordt beperkt.
