Algemene projectomschrijving
Het Jan Linzelviaduct is een 335 meter lang fietsviaduct over de A4 bij Den Haag. Bij het beschouwen van de locatie is de associatie van de A4 met een rivier en de hoge geluidswal aan de Ypenburg-zijde met een stadswal ontstaan. De coupure in de wal is als een oud bastion van waaruit het viaduct als het ware over de snelweg heen schiet om 335 meter verderop zacht te landen in de open groenzone van de Vliet. Deze beweging wordt verbeeld door het zijvlak van het viaduct, van heel dik bij het bastion, naar heel dun aan de overzijde van de snelweg te verjongen. Naast de asymmetrie van de situatie, zijn de grote overspanningen en het beperken van de verkeershinder tijdens de bouw leidend geweest voor de vormgeving en de technische uitvoering van het viaduct. Dit heeft geleid tot een bijzondere stalen kokerconstructie.
Het viaduct is opgebouwd uit negen dekdelen: vier delen voor de twee grootste overspanningen over de snelweg en vijf delen voor de aanbruggen. De grootste overspanning tussen de pijler in de middenberm van de A4 en het landhoofd bij Ypenburg is 85 meter. De vijf aanbruggen hebben overspanningen van 35 meter.
De kokerliggerbrug, waarin 900 ton staal is verwerkt, oogt vanuit de snelweg licht en slank. Vanuit het perspectief van de gebruikers, de fietsers en voetgangers, is de brug open en transparant vormgegeven.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
De staalconstructie van het fietsviaduct bestaat uit een stalen koker, deze heeft een constante hoogte van ca. 2,3 meter ter plaatse van de twee hoofdoverspanningen van ca. 81 en 85 meter. Vervolgens verloopt deze in de aanbruggen naar een kleinere hoogte van ca. 1,4 meter. Voor de genoemde overspanningen is de hoogte beperkt en daarmee oogt het viaduct zeer slank. Door de zijvlakken van het dek in lichtgrijs en de onderzijde in antraciet uit te voeren wordt het dek nog slanker ervaren. Dit wordt verder versterkt door de overgooischermen op het viaduct ook in antraciet uit te voeren. Het viaduct voorziet in een 1,5 meter breed voetpad en een 4 meter breed fietspad.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
De kokervorm bood voordelen voor het ontwerp, in de vorm van brede onder- en bovenflenzen. Dit zorgt voor voldoende sterkte en stijfheid, en in de vorm van voldoende torsiestijfheid ten behoeve van de opname en afdracht van het kantelmoment door de wind op de windschermen c.q. overgooi-beveiligingen op het viaduct. De stalen koker is samengesteld uit relatief dunne staalplaten, dit is mogelijk doordat er gebruik is gemaakt van trogvormige verstijvingen aan de binnenzijde van de koker, in combinatie met dwarsschotten op regelmatige tussenafstand. De verstijvingen zijn toegepast op de onder- en bovenflenzen en ook op de zijplaten.
Het viaduct is uitgevoerd in een doorgaande ligger en de enige dilataties bevinden zich ter plaatse van de landhoofden. Hiermee is de gewenste gebruikscomfort gewaarborgd en het onderhoud boven de snelweg tot een minimum teruggebracht.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
Ter plaatse van de opleggingen is de stalen koker verjongd aan de onderzijde. Hiermee is plaatselijk een holle ruimte gecreëerd voor het uit het zicht plaatsen van de verschillende oplegvoorzieningen. Deze voorzieningen bestaan bij elke pijler uit de reguliere oplegblokken, maar ook een dwarsblokkering en aan elke brugzijde een trekvoorziening. De trekvoorzieningen zijn nodig bij de relatief smalle oplegbasis en hoge windschermen om kantelen te voorkomen bij extreme windkrachten.
De maximale totale verplaatsing van het 335 meter lange viaduct als gevolg van uitzetten en krimpen, met een vast punt bij het landhoofd aan de zijde Ypenburg is 500 millimeter. Deze beweging is opgenomen in de dilatatievoegovergang bij het landhoofd aan de Vlietzonezijde.
Het viaduct is naar verhouding licht en slank met grote overspanningen. Om voldoende comfort te garanderen voor de gebruikers en opslingering te voorkomen bij bepaalde trillingsfrequenties, zijn er diverse tuned-mass-dempers toegepast. De kokervorm van het dek biedt daartoe een zeer geschikte ruimte.
De hemelwaterafvoer is gepositioneerd op de scheiding tussen het fiets- en voetpad en niet aan beide zijden van het fietspad. Hierdoor wordt het benodigde onderhoud aan de hemelwaterafvoer gehalveerd.
Bijzondere aspecten uitvoering
Het viaduct is opgebouwd uit negen dekdelen, deze werden aangevoerd over de weg en voor een gedeelte over het water. De hinder voor de snelweg werd tot een minimum beperkt door verschillende maatregelen. Zo werd het steunpunt in de relatief smalle middenberm van de A4 in drie delen geprefabriceerd en met beperkte verkeersbelemmerende maatregelen, gelijktijdig met andere werkzaamheden op de rijksweg uitgevoerd. De aanvoer van de dekdelen werd uitgevoerd in twee fases waarbij het verkeer op de A4 per richting tijdelijk werd omgeleid. Daarnaast is ervoor gekozen de twee benodigde tijdelijke tussensteunpunten in tussenbermen van de snelweg te plaatsen en de brug na plaatsing verder af te bouwen bij in gebruik zijnde snelweg.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
Bijzonder zijn de schermen op het fietsviaduct. De schermen hebben drie functies: valbeveiliging, als veiligheidsscherm en als windscherm aan de zuidzijde. Deze verlopen in hoogte van 1,2 meter bij het landhoofd aan de Ypenburgzijde naar 3 meter over de snelweg en weer geleidelijk terug naar 1,2 meter bij het landhoofd aan de zijde Vlietzone. Ze zijn transparant vormgegeven met aan de zuidzijde, t.b.v. het windscherm, van boven naar beneden steeds minder perforatie in de panelen. Daarnaast is het viaduct bestand tegen aanrijdbelastingen van verkeer, zowel wat betreft aanrijdingen tegen de pijlers als tegen de dekconstructie.
De LED-verlichting van de brug is geïntegreerd in de RVS handregel en wordt gevoed door een zonneboom die aan de zijde van Ypenburg is geplaatst.
