Algemene projectomschrijving
Het nieuwe hoofdkantoor van EMA is een indrukwekkend voorbeeld voor wat bouwend Nederland samen kan bereiken. Van geen plan en geen plek naar een volledig ingericht kantoorgebouw en conferentiecentrum voor EMA, op de Zuidas, in minder dan 30 maanden. 40.000 m2 hoogwaardige werkomgeving binnen twee en een half jaar.
Ondanks de grote snelheid is er op de kwaliteit van het eindresultaat geen enkel compromis gesloten. De markante toren met de diepe bronskleurige frames, met eiken en bronzen maatwerk meubelwerk, met de spectaculaire begroeide kantoorvide, is architectonisch aansprekend en opvallend verfijnd uitgewerkt.
Het gebouw van 80 meter hoog bestaat in grote lijnen uit twee delen, de onderbouw van 3 verdiepingen waarin het congrescentrum zich bevindt en de bovenbouw van 16 verdiepingen waarin het kantoorgedeelte zich bevindt. In de basis is er een stramienmaat van 7,2 bij 7,2 meter aangehouden. In de onderbouw is daar deels van afgeweken, in verband met de vergaderzalen van het congrescentrum. Buiten de contour van de bovenbouw is er hoofdzakelijk een stramienmaat van 14,4 bij 7,2 meter aangehouden. Binnen de contour van de bovenbouw zijn er enkele vakwerkspanten toegepast om kolommen uit de bovenbouw op te kunnen vangen.
De draagconstructie bestaat grotendeels uit een staalskelet met staalplaatbetonvloeren. De fundering en stabiliteitskern zijn uitgevoerd in gewapend beton. De draagconstructie is in ongeveer anderhalf jaar voltooid, van ontwerp tot oplevering:
- In januari 2018 is er gestart met het ontwerp van de draagconstructie.
- In mei 2018 is er begonnen met het heien.
- In september 2018 was de stabiliteitskern op hoogte.
- In juni 2019 was ook de staalconstructie op hoogte.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
Snelheid was een belangrijk aspect, waardoor er voor een staalconstructie is gekozen in combinatie met staalplaat-betonvloeren. De staalconstructie bestaat uit kolommen en liggers die met geboute verbindingen verbonden zijn. De kolommen zijn doorlopend, de liggers zijn er tussen geplaatst.
In verband met de snelheid is er hoofdzakelijk gebruik gemaakt van standaard sparingen in de liggers, zodat de productie van de liggers minder afhankelijk is van de definitieve opgave van de installateurs.
De staalconstructie is uitgevoerd in S355 en is voorzien van een brandwerende coating, op basis van 90 minuten brandwerendheid. Er is gekozen voor een epoxycoating, omdat deze door grotere hardheid minder gevoelig is voor beschadigingen en deze snel te verwerken is.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
EMA is een wetenschappelijke autoriteit en een publiek instituut met de focus op gezondheid en veiligheid. De architectuur drukt de rationaliteit en focus van EMA uit met een logische opzet, een systematische opbouw van de gevel die de autoriteit van het agentschap bevestigt. Als EU agentschap moet het open en uitnodigend zijn voor belanghebbenden en publiek. De openheid van de gevel benadrukt de transparantie van het werk. Alle conferentieruimtes zijn zichtbaar op de eerste drie verdiepingen. De conferentieruimtes bieden ruimte aan maximaal 120 deelnemers. Daarnaast is er is een publieke tribune voor 280 mensen.
Een van de grootste blikvangers is de verticale tuin in het atrium van het gebouw. Deze groenwand, van 21 meter breed en maar liefst 60 meter hoog met ruim 52.000 planten, verbindt de koffielounge op de derde verdieping met alle kantoorverdiepingen. Deze groenwand verbetert ook de werkcondities, bevochtigt de lucht, filtert het stof en vermindert CO2. Het verbetert kortom de luchtkwaliteit en zo de gezondheid van de medewerkers. Precies als je van EMA als gezondheidsorganisatie mag verwachten.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen / aspecten uitvoering
Zoals hierboven al genoemd was snelheid een belangrijk aspect. Dit is ook terug te zien in de detaillering. Er is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van lipverbindingen. Ook voor de verbinding met de betonkern is er gebruik gemaakt van een lipverbinding. In de kern zijn staalplaten met wapening mee gestort, die op de hangsteiger onder de glijkist direct zijn ingemeten en voorzien van een in het werk gelaste lipverbinding.
De stalen liggers onder de vloer zijn ook meteen de trekbanden ten behoeve van schijfwerking en tweede draagweg. De liggers en vloeren zijn door middel van deuvels met elkaar verbonden.
Om de staalconstructie op te kunnen bouwen, terwijl de vloeren nog niet gestort zijn, is er gebruik gemaakt van Cherry Picker frames. Door twee H-profielen op hun kant te leggen, bovenop de stalen vloerliggers, creëer je een rijbaan voor een hoogwerker.
Duurzaamheid
Het gebouw is gasloos, bijna energieneutraal, zuinig met water en natuurinclusief ontworpen met een dakpark en nestkasten voor vleermuizen, insecten en een slechtvalk. De detaillering is circulair opgezet, met als constructie behoudens de betonnen kern, een volledig demontabel staalskelet, met een droog gemonteerde elementengevel van aluminiumprofielen en aluminium zetwerk. Direct op de ruwbouwvloer ligt een computervloer zodat materiaal wordt bespaard en de indeling en bekabeling in hoge mate flexibel blijft.
Er is een BREEAM-rating van Excellent nagestreefd. Om het oplevercertificaat op dit niveau te behalen dient de BREEAM-score minimaal 70% te zijn. In januari 2019 is het ‘Excellent’ ontwerpcertificaat behaald. Naast de BREEAM-ambitie wordt er gestreefd naar een Bijna Energie Neutraal Gebouw (BENG). Dit houdt in dat 50% van de energiebehoefte duurzaam opgewekt dient te worden.
In de nabije omgeving van het EMA-gebouw zijn OV voorzieningen (trein- en metrostations en bushaltes) aanwezig, welke op loopafstand te bereiken zijn. Omdat er daarnaast voldoende parkeergelegenheden in de buurt zijn (parkeergarage RAI, Q-park Ravel en Q-park Eurocenter), is er voor het EMA-gebouw geen eigen parkeergarage gerealiseerd.
Om te stimuleren dat toekomstige gebruikers met de fiets naar het werk gaan, is in het ontwerp een grote fietsenstalling met voldoende capaciteit opgenomen. Daarnaast zijn er kleedruimtes, douches en droogruimtes aanwezig.
Materiaalgebruik (efficiëntie)
De verdiepingsvloeren van de bovenbouw bestaan grotendeels uit samengestelde liggerprofielen, waardoor het staal zo optimaal mogelijk kan worden toegepast. Door sparingen in de liggers op te nemen, kunnen installaties door de liggers heen, en wordt de hoogte van de liggers niet gelimiteerd. Door een standaard sparingspatroon toe te passen, met meer sparingen dan strikt noodzakelijk is, is het gebouw ook toekomstbestendig.
