Oud- en nieuwbouw werken als één gebouw met als opvallend volume de bestuurskamer. Een driedimensionale constructie die geheel is opgebouwd uit vakwerkliggers die uit driehoeken bestaan.
| Locatie | Gorecht-Oost 157, 9603 AE, Hoogezand-Sappemeer |
|---|---|
| Opdracht | Gemeente Hoogezand-Sappemeer, Hoogezand |
| Architectuur | De Zwarte Hond, Groningen |
| Constructief Ontwerp | abtWassenaar, Haren |
| Uitvoering | Groothuis Bouwgroep, Genemuiden |
| Staalconstructie | Van Den Brink Staalbouw, Barneveld |
Gemeente Hoogezand-Sappemeer heeft één prominent, publiek gebouw gekregen waarin theater, kunstencentrum, bibliotheek en gemeentehuis zijn gehuisvest. In de nieuwbouw zijn bestaande elementen hergebruikt, zoals de uit de jaren tachtig stammende theaterzaal. Het naastgelegen gemeentehuis ondergaat op termijn een volledige transformatie. In de tussentijd functioneren oud- en nieuwbouw samen als één gebouw dankzij een tijdelijke invulling. Zowel in het gebruik als exploitatie-technisch en stedenbouwkundig heeft het nieuwe centrale gebouw grote voordelen voor Hoogezand-Sappemeer.
De integratie van gemeentehuis, bibliotheek, theater en kunstencentrum zorgen voor lagere exploitatiekosten en een efficiënter gebruik van het aantal vierkante meters door dubbelgebruik van ruimtes. De architectonische opgave was: hoe zorg je ervoor dat vier verschillende functies een uitstraling krijgen die past bij hun programma en bij de publieke doelstelling? Daarnaast moest het interieur de uitwisseling tussen de vier gebruikers faciliteren.
De oplossing voor beide problemen is voor een groot deel te vinden in de centrale straat. Deze verbindt de verschillende functies en maakt er onderdeel van uit. Door de publieke ruimtes flexibel indeelbaar te maken, kan gedurende de dag eenvoudig worden geschakeld tussen intiem en groots. De straat is ook meteen de blikvanger van het gebouw. Door de grote hoogte, het overstek en door de gevel te voorzien van een gevelpatroon ontstaat een duidelijk adres voor de verschillende functies.
De nieuwbouw wordt uitgevoerd in twee fases. In de net afgeronde eerste fase zijn de centrale straat en alle culturele functies gerealiseerd. In fase twee, die op termijn zal worden uitgevoerd, wordt ook het gemeentehuis getransformeerd en krijgt de bibliotheek haar definitieve plek. In de tussenliggende periode heeft de centrale straat een tijdelijke invulling gekregen. De tijdelijke invulling heeft zoveel mogelijk gebruikskwaliteit gekregen en is uitgevoerd in spaanplaat, een sterk maar betaalbaar materiaal wat een goed contrast vormt met het permanente deel van natuursteen en glas. De tijdelijke invulling blijkt ook waardevol als inspiratiebron en manier om een ontwerp te testen terwijl het in gebruik is. De tribunetrap bij de entree wordt bijvoorbeeld zeer gewaardeerd door de gebruikers, maar zat niet in het oorspronkelijke ontwerp voor de centrale straat.
Hoogezand Sappemeer is het Rotterdam van het Noorden. Er is veel werkgelegenheid en het heeft een rijke geschiedenis in de scheeps-, en tuinbouw en ook in de strokartonverwerking. Het Kielzog verbeeldt de trots op deze werkgelegenheid en op dit verleden. Het centraal gelegen deel, de bestuurskamer, verwijst met zijn metaalgebruik naar de scheepsbouw. Met name dit bouwdeel laat zien hoe staal expressief kan zijn in een ontwerp. De bestuurskamer is een driedimensionaal vakwerk dat geheel is opgebouwd uit vakwerkliggers die uit driehoeken bestaan. De driehoekige vorm vindt zijn oorsprong in twee richtingen in het onderliggende landschap. In de plattegrond zijn ze terug te vinden in de loopbruggen die de verschillende functies met elkaar verbinden. En in de gevel worden deze richtingen expressief gemaakt in de driehoekige sheddaken die refereren aan de kassenbouw en de industriehallen. Staal leent zich geweldig goed om grote overspanningen te maken. Bij de entree kraagt het gebouw spectaculair uit boven het nieuwe plein. Een eyecatcher waar iedereen welkom wordt geheten en gebruik kan maken van de voorzieningen die het gebouw te bieden heeft.
Het krachtenverloop van de constructie is overal in het gebouw zichtbaar en voelbaar gemaakt. Ook aan de entreezijde zijn de vakwerkliggers beeldbepalend, achter het glas van de bestuurskamer. De afgeronde hoeken geven het een hedendaagse look en feel.
Er is sprake van spaarzaam materiaalgebruik doordat het krachtenverloop als vorm wordt ingezet in de vloeren en binnenwandgevels van de huid. De aansluitingsdetails van de v-vormige kolommen zijn zorgvuldig vormgegeven.
Het is een gebouw dat een bijna 24-7 gebruik kent, met vele verschillende gebruikersgroepen die elkaar in het gebouw ontmoeten.
