Algemene projectomschrijving
Flight Forum is hét Brainport businesspark nabij Eindhoven Airport. Op dit bedrijventerrein liggen gebouwclusters als zwerfkeien verspreidt in het landschap. Sinds kort is daar een opvallende, ronde bedrijfshal bijgekomen: Gold Forum, een goudkleurig distributiecentrum van ruim 21.000 m².
Vanaf 2000 ontwikkelt Flight Forum zich als opmerkelijk bedrijventerrein. De bedrijfshallen en distributiecentra liggen in het landschap als ronde, geschakelde clusters van gebouwen. Door van muur tot muur te bouwen, heeft ieder gebouw eigenlijk maar één gevel. Deze gevel dient op de rooilijn te worden gezet, zodat de gebouwen van ieder cluster als het ware aan elkaar groeien tot één ‘landschappelijke zwerfkei’. Luifels zijn binnen de clusters niet toegestaan, dus toegangen tot de clusters zullen middels insneden moeten worden ontworpen. Het landschap en de wegen vloeien als een continu landschap om de clusters heen. Per cluster is een rondweg aangelegd, waardoor er een groot aantal zichtlocaties ontstaan. Gold Forum maakt het grotere zuidwestelijke cluster af. Het, door Pauwert Architectuur ontworpen, goudkleurige hoofdvolume sluit aan op de randen van het bestaande Silver Forum. Grote, zwarte insneden in dit volume zorgen voor de functionele benodigdheden: loading docks voor de vrachtwagens, daglichttoetreding voor de kantoren en een duidelijke entree. De hal is in basis opgetrokken uit staal, goudkleurige sandwichpanelen, en aluminium vliesgevel. Gold Forum bestaat uit 19.000 m² logistieke hal, en 2.400 m² kantoor verdeeld over 3 lagen. Het gehele bouwteam is trots op het feit dat het gebouw december 2019 is opgeleverd met BREAAM-Certificaat Very Good.
Beschrijving staalconstructie
Voor het basisontwerp van de staalconstructie is uitgegaan een optimaal grid voor stellingsmagazijnen. Hieruit volgt een bouwsteen van 16x22,8 m, die 40 keer over de gehele plattegrond van de hal door is gestempeld. De rechthoekige basismodule is in hoogte geoptimaliseerd vanuit de maximale toegestane inwendige hoogte tot de dakplaat ivm certificering sprinkler, het toe te passen dakafschot (2-3%), en de gevraagde vrije ruimte onder de spanten. Door de gewenste grote overspanning, beperkte constructiehoogte, en de noodzaak om een zo gering mogelijk gebouwgewicht te realiseren vanwege de beperkte draagkracht van de ondergrond, is gekozen voor een stalen draagconstructie met vakwerken in 2 orthogonale richtingen in combinatie met een stalen dakplaat.
De zeer efficiënte bouwmodule, met een totaal staalverbruik van slechts 22 kg/m², is ontworpen middels een parametrische-ontwerp tool van de hoofdconstructeur Tielemans. Met deze tool worden de krachten van verschillende softwarepakketten (AxisVM, Technosoft, Microsoft Excel en Autodesk Revit) met elkaar verbonden. Zo is het met deze tool mogelijk om, bijvoorbeeld, het aantal vakken in het vakwerken (en daarmee de overspanning van de dakplaat en het aantal verbindingen) dicterend te ontwerpen. De tool heeft tevens de gekozen staven geoptimaliseerd, waarmee het materiaalverbruik (en dus ook de kosten van de constructie) geminimaliseerd kunnen worden.
Alle staalconstructies zijn uitgevoerd in S355, om hiermee de kracht van het materiaal nog verder te benutten. Een lage funderingsbelasting was noodzakelijk om de gewenste snelheid in het heiwerk te behouden en tevens minimale heitrilling te veroorzaken. Een zwaarder gebouw had gezorgd voor langere palen en hiermee een duurdere fundering, met grotere risico’s op significante heitrillingen. De korte vibropalen zijn in zeer kort tijdsbestek, zonder significante trillingen, aangebracht.
De hoofddraagconstructie van het kantoor bestaat uit een staalconstructie met kanaalplaten. Door gebruik te maken van geïntegreerde vloerliggers is er een maximale vrije hoogte beschikbaar. Door uit te gaan van een kolommen-liggers structuur, en de stabiliteit aan te brengen in het gebouw waar geen/nauwelijks wijzigingen optreden, is het kantoorgebouw optimaal voorgesorteerd op veranderingen in de toekomst.
Bijzondere aspecten bouwkundig ontwerp
Het constructieve, orthogonale grid is door de uitzonderlijke ‘zwerfkei’-vorm niet overal mogelijk. Aan de ronde randen is er daarom voor gekozen om deze eindstramienen dicht te leggen met vollewand-liggers.
De insneden en uitkragingen die vanuit stedenbouwkundig opzicht worden opgelegd en vanuit architectonisch opzicht noodzakelijk zijn gevonden, vormen bijzondere bouwkundige aspecten in het ontwerp. Ook hier betaalt de keuze voor een staalconstructie zich wederom uit. De zeer grote overspanningen boven de loading docks kunnen worden gerealiseerd vanwege het lage gevelgewicht van de verticale sandwichbeplating gecombineerd met de efficiëntie van vakwerkliggers in de gevelconstructie. Door juist gebruik te maken van de stijfheid van de dichte delen in de kantoorgevels en deze op te hangen aan de dakliggers, zijn de grote uitkragingen gerealiseerd met minimale hoeveelheden materiaal. De dimensies van de stalen liggers in het kantoor konden hierdoor gereduceerd worden en hiermee onbeperkte functionaliteit en flexibiliteit van de installaties te geven.
Bijzondere constructieve detailleringen
De staalverbindingen zijn door staalbouwer Lammers ontworpen. Door bij de doorgaande vakwerken ervoor te kiezen om de verbindingen buiten het steunpunt aan te brengen, is de complexiteit van de verbinding tot een minimum beperkt. Vanuit het perspectief van Gevolgklasse en Brandwerendheidseisen zijn het kantoor en hal volledig van elkaar gedilateerd en verzorgen elk hun eigen stabiliteit. Een sterke wisselwerking tussen Lammers Constructie en Adviesbureau Tielemans Bouwconstructies levert een zo efficiënt mogelijk gevelconstructie.
Bijzondere aspecten uitvoering
Architectonisch was het belangrijk dat de gevellijnen van de sneden elkaar niet zouden ontmoeten, en zo de gebouwdelen eigenlijk te laten zweven ten opzichte van elkaar. Door het aanbrengen van een gevelvakwerk, samen met de geïntegreerde vloerliggers en de 4 (in het dak verzwaarde) profielen, wordt het ‘zwevende’ volume mogelijk gemaakt en is een scherp detail ontworpen. Aannemersbedrijf M.P. Drijvers heeft tijdens de uitvoering de uitkragingen hierom volledig onderstempeld. De volledige capaciteit van de uitkragingen en dakliggers was pas te gebruiken na afstorten van het dak. Het gewicht van de achtergelegen betonkern voor het verticale transport is benut om de uitkraging, welke net zo groot is als het achtergelegen veld, voldoende tegengewicht te bieden.
BREEAM-certificering
Gold Forum heeft het BREEAM Very Good-keurmerk ontvangen. Er is gewerkt naar een optimum tussen esthetiek en kosten, waarbij intern optimale flexibiliteit is beoogd. Zowel de kantoorgedeeltes als de hal zijn volledig vrij in te richten. Het gebouw is onder meer uitgerust met een energiezuinig VRF-systeem, en heeft overal ledverlichting hangen met bewegingsdetectie en daglichtsensoren. Om de organische vormgeving niet te ontsieren zijn alle w- en e-installaties zo veel mogelijk uit het zicht geplaatst. Op het dak liggen 7.500 zonnepanelen: het grootste zonnedak van Eindhoven.
