Algemene projectomschrijving
Het Stadshuis is niet alleen gemeentehuis (12.000 m2), maar huisvest ook de centrale bibliotheek (3100 m2), het centrum voor beeldende kunst (400 m2) en het maatschappelijk centrum (1200 m2). Ook is er ruimte voor winkels (1500 m2). Met het gebouw wil de gemeente warmte, trots, ambitie en kwaliteit uitstralen. Het ontwerp is licht, ruim en transparant, mede door de verspringende etages, waarbij vanaf de begane grond goed zicht is op de eerste vier bouwlagen. Architectenbureau 3XN verkreeg de opdracht voor het Stadshuis in 2006 via een internationale prijsvraag. Het gebouw telt zes verdiepingen en is ontworpen in de vorm van een trapezium, met een grootste lengte en breedte van 64 m. De voorgevel ligt deels terug, zodat een overdekte ingang ontstaat naar het ‘binnenplein’ in het gebouw. Dit binnenplein, onderdeel van het stedenbouwkundige circuit, loopt dwars door het gebouw. Aan de ene kant van het plein bevinden zich winkels en aan de andere kant de grote zaal van het multiculturele centrum.
Het binnenplein is eigenlijk een groot atrium dat wordt gevormd door vides in alle verdiepingvloeren. De vides liggen niet recht boven, maar draaien kloksgewijs rondom een spiraalvormige stalen trap. Deze statige trap loopt over vier verdiepingen, draait 360° en doet op elke 90° een verdieping aan. De verdiepingen verspringen in de vorm van een waaier. Daardoor krijgen ze alle een zelfstandig oppervlak, dat zich uitstrekt naar het publieke atrium. Er ontstaan balkons en terrassen, die de verdiepingen visueel met elkaar verbinden.
Het concept van de architect, wordt ondersteund door de behandeling van de gevel en het gevelscherm. De gevel zelf bestaat uit een relatief conventionele oplossing met prefab borstweringen, uitgevoerd als sandwichelementen, en raamstroken. Op een afstand van 900 mm uit de prefab gevel en de puien is over grote geveldelen een gevelscherm aangebracht. Met dit scherm zijn de gevarieerde functies van het gebouw door de wisselende transparantie aan de gevel af te lezen.
Door een wisselende doorzichtigheid toe te passen is het licht gebruikt als materiaal om het Stadshuis een sculpturale verschijningsvorm te geven. Daarnaast is het verschil in lichttoetreding gebruikt om op de plaatsen waar het voor het binnenklimaat nodig is, de warmtelast van de zon te reduceren.
De hoofdentree ligt aan de zuidzijde en geeft toegang tot het atrium. Op deze plaats is een vide gemaakt in de 1e verdiepingvloer. De vides in de bovenliggende plattegronden zijn overwegend in noord-zuidrichting georiënteerd, maar worden met de klok mee op elk niveau enige meters verdraaid. Vanwege de willekeurige verdraaiing van de vides, ontstaan grote overstekken ten opzichte van de stramienlijnen waarop de kolommen zijn toegepast.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
De hoofddraagconstructie voor de verticale belasting is uitgevoerd in staal (kolommen en gevelvakwerken); voor het opnemen van horizontale belastingen is beton gebruikt (kernen en vloerschijven). De stabiliteit van het gebouw wordt verzorgd door vier kernen. De horizontale belastingen worden verdeeld over deze kernen, afhankelijk van stijfheid en positie. De kernen zijn vanuit het atrium goed zichtbaar door hun opvallende ronde vorm. In de kernen zijn liften, schachten, trappen en toiletgroepen ondergebracht. In het gebouw bevinden zich geen dilataties.
Door de verdraaiing in de plattegronden ontstaat in de zuid-oost hoek van het gebouw een overhangend bouwdeel. Onder deze uitkraging loopt van de begane grond naar de 1e verdieping de zogenoemde trouwtrap.
Voor de uitkragende hoek van het gebouw bestaat de staalconstructie uit vakwerken over verscheidene verdiepinghoogten. Omdat de oostgevel trapsgewijs naar buiten uitkraagt, liggen deze vakwerken bovendien op meerdere niveaus.
De belastingafdracht van de uitkragende hoek van het gebouw wordt geheel verzorgd door de vakwerken in de oostgevel en de zuidgevel, die respectievelijk 16 m en 20 m uitkragen. De vorm van de vakwerken heeft een duidelijke relatie met de architectuur en de uitwerking van de gevel. De vakwerken zijn onderling gekoppeld, waardoor de belasting van het meest uitkragende bouwdeel in twee richtingen wordt afgedragen.
In de noordgevel is eveneens een vakwerkligger opgenomen om op de begane grond een kolomvrije entree te krijgen.
De breedte van de spiraalvormige trap is 3500 mm. Ter plaatse van de bordessen ligt de trap op twee uitkragende stalen liggers. De uitkraging bedraagt op vele plaatsen meer dan 5 m als gevolg van de trapbreedte (3500 mm), de afstand tussen de trap en de viderand (700 mm) en de teruggeplaatste kolommen. De vloeren rondom de vide en spiraalvormige trap worden ondersteund door stalen liggers.
De vakwerkliggers en overstekken zijn zo ontworpen dat er in principe weinig verticale vervorming in de draagconstructie komt door het aanbrengen van de gevel en veranderlijke belasting. Dit heeft voordelen bij het monteren van de gevels en de gevelelementen. De toleranties en vervorming in de verbindingen door de toepassing van relatief stijve spanten is daardoor beperkt, waardoor de verbindingen tussen gevel en constructie eenvoudiger konden worden uitgevoerd.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
Bijzondere aspecten uitvoering
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
