Algemene projectomschrijving
De nieuwe fiets- en voetgangersbrug over het spoor Sittard-Maastricht in Sittard draagt bij aan een recreatieve fietsroute en zorgt voor een directe verbinding tussen de wijk Mijn Zuid en de Sportzone rond het Fortuna-Sittard-stadion. Daarnaast biedt de brug een alternatieve fietsroute naar het centrum. De brug heeft tot doel het contact tussen de stad, het bedrijventerrein Fortuna en de sportzone Limburg te vereenvoudigen en te vergroten. De brug ligt stevig ingebed in het groene bermenlandschap langs beide sporen en heeft een sierlijke vorm en subtiele details. De gekozen zandlopervorm, nodigt zonder woorden voorbijgangers uit om dichterbij te komen en de brug over te steken.
Vanwege de dubbel gekromde vormgeving is bij de bouwmethode teruggegrepen op een eeuwenoude techniek bekend uit de scheepsbouw; de zogenaamde ‘gangenbouw’. Bij deze bouwmethode worden enkelvoudig gekromde stroken staal naadloos tegen elkaar aangebracht, zodat één vloeiend geheel ontstaat. De dubbel gekromde vormgeving van de brug is ook doorgezet in de landhoofden en de bijbehorende vleugelmuren. De wijd uitlopende vorm van de brug heeft een natuurlijke overgang naar de fietspaden in vier richtingen.
De stalen brug waaiert uit van circa 4,5 meter breedte in het midden tot ruim 12 m ter plaatse van de landhoofden en heeft een lengte van 32 m. De brug is volledig op de werf voorgebouwd, in twee delen aangevoerd en ter plaatse samengesteld. Vervolgens is het dek in één keer over het spoor gehesen tijdens een buitendienststelling van één nacht.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
De stalen brug is ontworpen en berekend volgens Eurocode 3 en vervaardigd conform EXC3 en volgens de NEN-EN 1090. Voor de gehele hoofddraagconstructie is warmgewalst plaatmateriaal S355J2+N gebruikt met als aanvulling Z35 kwaliteit voor de dwarsspanten. Het gehele brugdek is luchtdicht afgelast.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
De brug levert een natuurlijke en soepele verbinding met de fietspaden in vier richtingen. Door bij het ontwerp ervoor te kiezen om de bovenleidingen van het spoor te verlagen, kon het maximale hoogteverschil op de begaanbare vlakken teruggebracht worden tot iets meer dan 3 me. Omdat de brug zich bovendien verwijdt, van een breedte van 4,5 m in het midden, tot meer dan 12 m ter plaatse van de aanzetten, zijn de hellingen en bochten flauw en comfortabel.
De huid van de brug, die onderdeel van de draagconstructie is, en de gewelfde vorm van het middendeel, versterken het vloeiende karakter van de brug. De borstwering is bovendien zowel beveiliging als geleiding. De huid is zoveel mogelijk geperforeerd om transparantie te bereiken. De lijnvormige led-lampen die het brugdek verlichten, zijn in de leuning geïntegreerd.
De uitnodigende zandlopervorm en de gebogen borstwering, die bovendien in hoogte verloopt, vormen de basis van een uniek en tegelijkertijd uitdagend ontwerp. De complexe vorm heeft geen vlakke delen en kan niet met bijvoorbeeld extrusie-vormige bekistingen worden gemaakt. Met behulp van speciale software kon de noodzakelijke geometrie toch op relatief eenvoudige wijze worden ontwikkeld om daarmee de uitslagen voor een uitvoerbare productiemethode te genereren.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
In het midden is het brugdek het smalst. Daarnaast is hij in het midden zo dun mogelijk gemaakt, zodat zo laag mogelijk het spoor overbrugd kan worden en de aanbruggen minimale hoogte en dus lengte nodig hebben. Om toch voldoende sterkte en stijfheid te creëren is de constructieve integratie gezocht tussen dek en leuning. Naar het midden van de brug, daar waar het constructief nodig is, vormt een hoger deel van de leuning één constructief geheel met het dek. Het bredere dek ter plaatsen van de opleggingen vouwt als het ware aan beide zijden geleidelijk omhoog naar het midden. Doordat de leuning 3D gekromd is, helpen de dwarsspanten in het brugdek op hun beurt weer de leuning door ze in dwarsrichting te stabiliseren. Zo ontstaat een soort antistatische gekromde schaalstructuur.
De platen van het rijdek, uitgevoerd als orthotrope plaatvoer, zijn in één las-/werkgang met een combinatielas vastgelast op de onderliggende langs- en dwarsverstijvers. Het stalen dek is in langsrichting gedeeld voor de transporteerbaarheid waarbij de koppeling op de bouwplaats met injectiebouten is uitgevoerd. Hierdoor kon de brug volledig geconserveerd worden aangevoerd, zoat geen conserveringswerkzaamheden op de bouwplaats meer noodzakelijk waren.
Bijzondere aspecten uitvoering
De stalen brug is volledig geproduceerd op de werf en daar als geheel voorgemonteerd. Dit is enerzijds noodzakelijk vanuit de vormgeving en de integratie van het dek en de leuning. En anderzijds vanwege de aangeboden hoogwaardige conserveringssystemen. Ten behoeve van de transporteerbaarheid is de brug in langsrichting gedeeld.
De brug is in eerste instantie op de kop gebouwd, zoals ook vroeger sloepen werden vervaardigd (de zogenaamde gangenbouw). Vervolgens is het gehele geraamte op een tijdelijke onderconstructie eerst volledig samengesteld en afgelast. Hierna zijn alle huidplaten aangebracht en afgelast. Om alle lassen van de huidplaten nagenoeg identiek uit te kunnen voeren, zijn deze allemaal onder de hand gelast. Hiervoor zijn de complete brugdelen steeds in positie gedraaid. Om de dekplaten vervolgens constructief volledig aan het geraamte te kunnen lassen, waar die echter niet vanaf de binnenzijde van de brug bereikbaar waren, is een speciale combinatielas ontworpen. Hierdoor konden de randen van twee dekplaten in één handeling worden vastgelast op de onderliggende dwars- en langsverstijvers.
Om zeker te zijn dat alle geperforeerde panelen van de leuningen netjes op elkaar aansluiten, zijn deze in de werkplaats voorgemonteerd. Voor de verticale aansluitingen van de geperforeerde platen is een speciale ‘kartelrand’ gebruikt, zodat er nagenoeg geen blindranden ontstaan en een doorlopend gatenpatroon gewaarborgd is.
Uiteindelijk zijn beide brugdelen per vrachtwagen naar de bouwplaats in Sittard vervoerd. Om onderlinge verplaatsingen te voorkomen, waardoor de slijtlaag op de naad zou kunnen gaan scheuren, zijn de twee brugdelen in langsrichting met voorspan-injectiebouten aan elkaar verbonden. Vervolgens zijn de leuningstijlen, de binnen- en buitenbeplating van de geperforeerde platen en de led-verlichting gemonteerd op het brugdek. In een buitendienststelling van slechts één nacht is de gehele brug met twee telekranen ingehesen over het spoor en vervolgens afgewerkt.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
De huid van de brug is onderdeel van de draagconstructie en de gebogen doorsnedevorm versterkt het vloeiende karakter van de brug. De leuning verloopt van 1 m hoogte bij de opleggingen tot 3,25 m in het midden boven de sporen. De leuning dient als veiligheidsscherm en is voor een groot deel geperforeerd om doorzicht te geven. In de leuning is led-verlichting opgenomen om het brugdek aan te lichten.
