Algemene projectomschrijving
In opdracht van Rijkswaterstaat bouwde de bouwcombinatie Dura Vermeer Beton- en Waterbouw/Besix de verbinding tussen Maarssenbroek en recreatiegebied Haarzuilens. De fietsbrug vormt onderdeel van de nieuwe recreatieve route. In het gehele project van de verbreding van de A2 tussen Amsterdam en Utrecht is de fietsbrug het laatste, gerealiseerde kunstwerk.
Tijdens de reconstructie van de A2 werd duidelijk, dat de snelweg een barrière vormde tussen de woonwijken van Maarssen en de geplande uitbreiding van natuurgebieden aan de zijde van Haarzuilens door Natuurmonumenten. Deze situatie werd ook gezien als een ontbrekende schakel in het nationale fietsroutenetwerk. Dit was de aanleiding om een fiets- en voetgangersverbinding te realiseren bij de woonwijk Valkenkamp in Maarssen.
De fiets-/voetgangersverbinding tussen Maarssen en Haarzuilens is een onderdeel van de reconstructie van rijksweg A2 van knooppunt Holendrecht tot knooppunt Oudenrijn. Het deelbestek voor de brug is in een later stadium ( 2009) toegevoegd aan het Bestek Haarrijn-Spoorlijn.
De locatie, de ontwerpcriteria voor fietsverkeer en de aanwezige infrastructuur hebben geleid tot een brugtracé van 450 m lang met vloeiende bochten in de aanbruggen. Ondanks de naam fietsbrug is in het constructieve ontwerp rekening gehouden met voertuigbelastingen in het geval van calamiteiten (brandweer), bovendien zijn er zware eisen gesteld aan de hoofdoverspanning ten aanzien van aanrijdbelastingen.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
De brug bestaat uit een gelast stalen vakwerk van voornamelijk ronde buisprofielen, met daartussen aan consoles geboute stalen dwarsbalken die het dek dragen. Het dek is van staalplaat-beton. De randen zijn in zichtbeton uitgevoerd. Onder het dek is een plafond bevestigd van hoge dichtheid glasvezelplaat.
De beide aanbruggen van ±175 m lengte worden gedragen door aan de randbuis gelaste kolommen, die per paar als V-steunen op de funderingen rusten. De brugdelen zijn aangevoerd in maximaal transporteerbare secties (± 20 m lang), die in het werk zijn voor gemonteerd met de dwarsbalken. Na het uitrichten van het hoofdframe zijn de stuiklassen in de randbuizen gelegd. Vervolgens zijn de staal-betondekken in secties van 40 m geplaatst en gestort. De hoofdoverspanning, die de snelweg A2 kruist, bestaat uit een stalen vakwerk op drie steunpunten met een lengte van 91 m en een breedte van ±7 m met een spanthoogte van zo’n 4 m.
De andere hoofdmaten zijn:
– breedte dek binnen de leuningen: 5 m;
– rechte deel van de hoofdoverspanning over de A2: 91 m;
– lengte aanbruggen: aan beide zijden 175 m;
– maximale helling: 4 %.
– fundering: 92 poeren op betonnen heipalen en stalen boorpalen.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp
De technische levensduur is voor Rijkswaterstaat een belangrijke eis. Deze bedraagt 50 jaar met éénmaal tussentijds onderhoud aan het conserveringssysteem. De duurzaamheid bestaat uit het zorgvuldig benutten van de beschikbare, schaarse ruimte en de aandacht voor de aansluiting op de directe omgeving. Verder zijn de onderlinge aansluitingen van de verschillende materialen zo gedetailleerd dat deze zoveel mogelijk demontabel blijven voor latere scheiding en hergebruik. Het staalbeton-vloersysteem voor het dek beperkte het materieel en de aan- en afvoer daarvan. De gewichtsbesparing van het systeem gaf een reductie in het materiaalgebruik van de overige delen.
Bijzondere constructieve slimmigheden / detailleringen
Er zijn twee bijzondere materiaaltoepassingen: een staalbetonvloer voor het dek en zelfdragende gezette aluminiumpanelen als leuning die zijn voorzien van een speciale perforatie in vogelmotief. Dit motief komt ook terug op de geluidsschermen langs de A2.
Bijzondere aspecten uitvoering
De bouwlocatie en de naaste omgeving zijn leidend voor de uitvoering:
– zeer drukke r A2 met veel hinder bij conventioneel bouwen;
– hoge kosten van verkeersmaatregelen door meerdere afsluitingen en omleidingen;
– moeilijke terreinomstandigheden en slappe grond aan weerszijden van de A2;
– kwetsbare ondergrondse water- en gasleidingen aan de kant van Maarssen.
Met bovenstaande factoren heeft het gebruik van staal voor de constructie al vrij snel geleid tot de keuze om de hoofdoverspanning in zijn geheel te prefabriceren en met hydraulische hefwagens in te rijden. De hoofdoverspanning is geprefabriceerd en grotendeels afgebouwd, compleet met staal-betondek op het terrein van een voormalig gronddepot achter het Shell tankstation Haarrijn.
De brug heeft een relatief laag eigen gewicht ten opzichte van de overspanning. Daardoor kon worden volstaan met een beperkt aantal hefwagens, die het bochtige circuit over de verzorgingsplaats Haarrijn naar de A2 konden volgen. Met de in te zetten ‘trein’ kon zonder bijzondere maatregelen over de asfaltverharding van de A2 gereden worden.
Het eigen gewicht van de hoofdoverspanning inclusief betondek bedraagt 440 ton. Tijdens het transport kwam daar nog 200 ton bij voor hulpconstructies en de hefunits (SPMT’s), zodat het totaal aan aslasten 640 ton was. De met hydrauliek uitgevoerde wagens hielden de brug waterpas en op een constante hoogte net iets boven de definitieve hoogte over de A2.
In de nacht van 3 op 4 december 2011 is de hoofdspan over een afstand van ongeveer 1 kilometer over de verzorgingsplaats Haarrijn en de Westbaan van de A2 naar zijn eindlocatie gereden en tijdens een verkeersstop op zijn plek over de snelweg geplaatst.
Na het inrijden van de hoofdoverspanning is nog 6 maanden gewerkt aan de koppeling van de dekken, de doorsteek door en aansluiting op het reeds aanwezige geluidscherm en de afbouwwerkzaamheden zoals leuningen, veiligheidsnetten, slijtlaag enzovoort.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
De fietsverbinding is een bescheiden civieltechnisch bouwwerk, maar als integraal onderdeel van het trajectontwerp voor de A2 tussen Amsterdam-Holendrecht en Utrecht-Oudenrijn ook een representant van dit totale project. Bij het besluit de A2 niet naar vier maar vijf rijbanen te verbreden, is deze fietsverbinding één van de compenserende maatregelen.
Vanaf de A2 moet de verbinding passen in het totale ontworpen wegbeeld en dit waar mogelijk nog versterken. Er is geen functionele relatie tussen de A2 en de fietsverbinding, ook is deze beperkt van omvang vergeleken met de viaducten. Om die reden is gekozen voor een visueel bescheiden overspanningsconstructie, in vorm verwant met de verkeersportalen.
Naast de hoofdoverspanning (91 m) zijn er vrij lange aanbruggen om te komen tot comfortabele hellingspercentages (179 m aan de kant van Haarzuilen en 176 m aan de zijde van Maarssen).
De hellingen zijn zo flauw mogelijk gehouden: 2,5% in het bovenste deel gecombineerd met 4% in het onderste deel. Door de beweging over de slinger van de plattegrond is er een steeds wisselend zicht op de omgeving.
Aan de Haarzuilense kant is rekening gehouden met een fietspad naar het noorden die de aanbrug kruist en daardoor de bijzondere ruimte eronder beleefbaar maakt. Er kan ook geschuild worden bij een regenbui.
