Algemene projectomschrijving
Het schoolgebouw aan de Avignonlaan is geschikt voor een breed hedendaags én toekomstig aanbod van onderwijs en zorg voor ruim 600 leerlingen uit het speciaal onderwijs. Doordat er in het ontwerp geen dragende scheidingswanden zijn, zijn de ruimtes flexibel in te delen. Dit maakt meerdere onderwijsvormen mogelijk en geeft het gebouw een toekomstgericht karakter. De hoge ambities op het gebied van duurzaamheid zijn vertaald in het ontwerp door het staalskelet uit het gesloopte bestaande schoolgebouw zoveel mogelijk als donorstaal te hergebruiken. De bestaande stalen liggers zijn hierbij als nieuwe kolommen ingezet. Daarnaast hebben ook de oude kozijnen een tweede leven gekregen. Ook zichtbare elementen als plafondlatjes en de afdekkers van de balustrades zijn uit een voormalige school ‘geoogst’. Het gebouw heeft een goede isolatieschil, is koudebrugvrij en tochtdicht ontworpen. Daarnaast heeft het een duurzame opwekking van energie waardoor het gebouw volledig energieneutraal is.
Beschrijving staalconstructie en/of gebruik van staal
De duurzaamheidsambitie van de gemeente Eindhoven is vertaald in innovatieve oplossingen. Een belangrijk onderdeel van deze innovatieve oplossingen is het hergebruik van de staalconstructie van de oudbouw. In nauwe samenwerking met IMd Raadgevende Ingenieurs is binnen het bouwteam ervoor gekozen om het staalskelet uit de bestaande schoolgebouwen zoveel mogelijk als donorstaal te hergebruiken. In de nieuwbouw doen de oude stalen liggers nu dienst als kolommen, is het cement uit het beton hergebruikt, evenals de aluminium kozijnen. Daarnaast zijn de nieuwe kozijnen gemaakt van gerecycled kunststof, waardoor de nieuwbouw wordt gekenmerkt door een hoge mate van circulair materiaalgebruik. Dit is het resultaat van een zeer intensief ontwerpproces.
Bijzondere aspecten bouwkundig concept / ontwerp / constructieve slimmigheden / detailleringen
De constructie is afgestemd op de korte voorbereidingstijd en de snelle bouwtijd waarin dit project gecreëerd is. Er is gekozen voor dragend kalkzandsteen in de gevels en een staalskelet met geïntegreerde stalen liggers in de gangzone en kanaalplaatvloeren. De begane grondvloer is hierdoor ook in het werk gestort. De lange stukken stalen liggers zijn hergebruikt als kolommen door deze in stukken te ‘knippen’.
Bijzondere aspecten uitvoering
Vanuit Dura Vermeer zijn er tijdens de uitvoering iedere week digitale scans gemaakt van de voortgang. Deze scans zijn vergeleken met de situatie in BIM. Hierdoor konden fouten in het casco sneller opgespoord worden.
Bijzondere functionele aspecten van het bouwwerk
Het gebouw is vanuit twee patio’s ontworpen, waardoor alle lokalen en kantoren veel daglicht ontvangen. Daarnaast zorgen de patio’s voor mooie omsloten ruimtes, aansluitend op de behoeftes van de doelgroep.
Er is de keuze gemaakt om de lokalen wel zicht naar buiten te geven maar weinig zicht naar binnen te creëren om rust te waarborgen. Door de centrale positie van de hal en de ruim uitgevoerde nevenentrees blijft het gebouw compact met korte looplijnen. Om de kleinschaligheid te waarborgen is er voor ieder domein een eigen cluster met een eigen entree.
In het buitengebied is op een deel een halfverharding gemaakt waar auto’s kunnen parkeren, maar wat ook ingezet kan worden als schoolplein. Deze wisselwerking zorgt voor een flexibel gebruik van het buitenterrein.
Duurzaamheid
Aan de hand van het duurzaamheidsraamwerk zijn de duurzaamheidsdoelstellingen van de gemeente Eindhoven en Stichting Aloysius vertaald. Met als hoofddoel uitgaande materialen zo veel mogelijk een tweede leven te geven. Hierdoor gaan materialen niet onnodig verloren door het te laten verbranden of afvoeren naar de stort. Voorafgaand aan de bouw is er grondig onderzocht welke materialen hergebruikt konden worden. Dit is gedaan op basis van de oogstlijst van New Horizon, de inventarisatie van Cirdax en een rondgang op de locatie.
Materiaalgebruik (efficiëntie)
Van de toegepaste nieuwe materialen heeft 42% een circulaire herkomst door het toepassen van gerecyclede grondstoffen of door het toepassen van (deels) bio-based grondstoffen. 85% van de toegepaste materialen hebben een circulair toekomstscenario door het toepassen van (deels) recyclebare producten. Hergebruik van de staalconstructie van de oude gesloopte gebouwen als stalen liggers in de nieuwbouw.
Voorbeelden van het hergebruik van materialen:
- Hergebruik van de stalen liggers uit de bestaande bebouwing. De liggers zijn geclusterd tot stalen kolommen voor de nieuwbouw;
- Hergebruik van aluminium puien uit de bestaande bebouwing voor de gevels van één patio;
- Hergebruikt EPS, van dakisolatie uit Tilburg, als begane grondvloerisolatie in de nieuwbouw;
- Circulair afvalscenario voor afgevoerde materialen door samenwerking met het Urban Mining Collective (New Horizon). Zo zijn de plafondplaten uit de bestaande bebouwing afgevoerd naar een project op de Dutch Design week in Eindhoven.
Energiegebruik en verbruik tijdens bouw en gebruik
- Het dak van de nieuwbouw is volledig benut met zonnepanelen;
- De school is energie-neutraal;
- 75% van het hemelwater wordt op het eigen terrein verwerkt.
Mate van overlast (bouwwerkzaamheden) voor mens en dier
Voor de bouw en sloop zijn er vleermuizen geconstateerd. De dieren zijn verplaatst naar andere nestkasten en vervolgens weer geïntrigeerd in het gebouw. Er is hierbij bijzondere aandacht besteed aan de verplaatsing en herintegratie van de aanwezige vleermuizen. Op deze manier hebben de vleermuizen geen last ondervonden van de bouwwerkzaamheden.
Innovaties op product-, concept- en bouwniveau
In de tender werd het duurzaamheidaspect zwaar meegewogen. De betrokken in het bouwteam zijn hier dan ook op gekozen, vandaar dat het hergebruik van bouwkundige en constructieve onderdelen uit het oude schoolgebouw vanaf het begin leidend was. Het hoofddoel was dan ook om het ontwerp van de nieuwe school af te stemmen op het hergebruik van bouwkundige en constructieve onderdelen uit de te slopen schoolgebouwen.
Voor de constructie heeft er allereerst een uitgebreid archiefonderzoek plaatsgevonden, om de beschikbaarheid van het donorstaal in kaart te brengen. Op basis hiervan zijn oogsttekeningen vervaardigd met overzichten van de beschikbare en bruikbare staalprofielen.
Toen duidelijk was welke staalprofielen beschikbaar waren is het constructief ontwerp hierop afgestemd en dit heeft geresulteerd in kleine kolomafstanden (in de gangwanden). Het vernieuwende aan het hergebruik van staal is dat de bestaande liggers zijn ingezet als nieuwe kolommen, dit omdat er uit de bestaande schoolgebouwen veel lange relatief zware liggers te oogsten waren. Deze HE-walsprofielen voldeden zelfs bij knik in de slappe richting, waarbij uiteraard de zwaarte profielen onderin zijn toegepast en de lichtere profielen bovenin.
